گردش خون ضعیف، علائم، تشخیص و درمان
- گردش خون ضعیف چیست؟
- افرادی که بیشتر در معرض گردش خون ضعیف هستند
- تأثیر گردش خون ضعیف بر بدن
- علائم گردش خون ضعیف
- علل گردش خون ضعیف
- تشخیص گردش خون ضعیف و آزمایشات مرتبط
- درمان گردش خون ضعیف | درمان دارویی | جراحی
- عوارض جانبی درمان
- خود مراقبتی | چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کرد
تجمع پلاک، لخته شدن خون یا تنگ شدن عروق خونی می تواند باعث گردش خون ضعیف شود. وقتی موانع یا تنگی مسیرهای عبور خون باعث کند شدن جریان خون می شود، برای بدن دشوار است که به درستی خون را به همه قسمت های بدن برساند.
برخی از بیماری ها و مشکلات می توانند باعث گردش خون ضعیف شوند، اما کارهایی هم وجود دارد که می توانید برای بهبود آن انجام دهید، برای مثال سالم تر غذا بخورید و بیشتر ورزش کنید.

اگر این اقدامات مؤثر واقع نشود، استفاده از گزینه های درمانی که شامل مصرف دارو یا انجام عمل جراحی است، توصیه می شود.
گردش خون ضعیف چیست؟
گردش خون یک چرخه پیوسته برای رساندن اکسیژن و مواد مغذی به تمام سلول ها و حذف مواد زائد از آن ها است. وقتی قلب، رگها، شریانها، مویرگها و سایر رگهای خونی سالم هستند، میتوانند به سلولها هر آنچه را که نیاز دارند به روشی کارآمد برسانند. اگر چیزی با این سیستم پیچیده و گسترده تداخل پیدا کند باعث کند شدن جریان خون می شود.
موانع موجود در رگهای خونی، عبور خون را سخت میکنند، بهویژه خونرسانی به اندام هایی که فاصله بیشتری با قلب دارنند مانند انگشتان دست ها و پاها. بزرگترین مشکل گردش خون ضعیف این است که سلول های بدن به اندازه نیازشان اکسیژن دریافت نمی کنند. وقتی سلول ها اکسیژن کافی نداشته باشند، نمی توانند به خوبی کار کنند.
افرادی که بیشتر در معرض ضعیف شدن گردش خون هستند
- افرادی که بیش از 40 سال سن دارند
- اضافه وزن دارند
- دیابت دارند
- تحرک بدنی و فعالیت کافی ندارند
تأثیر گردش خون ضعیف بر بدن
در قسمت هایی از بدن که گردش خون به درستی انجام نمی شود، فرد احساس درد، بی حسی، گزگز یا سردی می کند. اغلب، علائم گردش خون ضعیف بر پاها، دست ها و انگشتان دست ها و پاها تأثیر می گذارد.
علائم گردش خون ضعیف
- درد عضلانی در هنگام راه رفتن
- احساس ضعف در عضلات هنگام فعالیت بدنی
- سوزن سوزن شدن پوست
- رنگ پوست پریده یا مایل به آبی
- سردی انگشتان دست یا پا
- بی حسی در بعضی اندام ها مانند انگشتان
- درد قفسه سینه
- تورم (التهاب)
- رگ های برجسته
علل گردش خون ضعیف
- سیگار کشیدن: مواد شیمیایی سیگار به رگ های خونی آسیب می زنند و فرد را در معرض خطر ابتلا به تصلب شرایین قرار می دهند.
- فشار خون بالا: وقتی خون با فشار زیادی به دیواره رگ های خونی فشار می آورد، می تواند باعث ضعیف شدن آنها شود.
- آترواسکلروز یا تصلب شرایین: پلاک (که حاوی چربی و کلسترول است) در داخل شریانها تجمع میکند و جریان خون را محدود میکند.
- دیابت: گلوکز بیش از حد در خون می تواند باعث آسیب رسیدن به رگ های خونی شود.
- ترومبوز ورید عمقی: وجود لخته خون در پا که سبب کاهش جریان خون می شود.
- آمبولی ریه: در صورتیکه لخته خونی که در پا بوجود آمده، شکسته شود و به سمت ریه حرکت کند از رسیدن خون به ریه جلوگیری می کند.
- بیماری شریان محیطی: پلاک داخل شریان های محیطی، میزان خونی که به پاها و دست ها می رسد را کاهش می دهد.
- وریدهای واریسی: وقتی فشار خون بالا می رود، می تواند به دیواره ها و دریچه های سیاهرگ ها آسیب برساند و خون در داخل وریدهای واریسی به اشتباه جریان پیدا کند.
- بیماری رینود: در اثر استرس و یا سرما، رگهای خونی در انگشتان پا و انگشتان دست باریکتر میشوند و جریان خون به این اندام ها کاهش می یابد.
- چاقی: چاقی می تواند زمینه ساز مشکلاتی شود که باعث کند شدن جریان خون می شوند مانند دیابت، فشار خون بالا و کلسترول بالا.
تشخیص گردش خون ضعیف و آزمایشات مرتبط
معمولاً پزشکان از طریق انجام معاینات فیزیکی، بررسی سوابق بیمار و آزمایشات، ضعف گردش خون را تشخیص می دهند.
آزمایشاتی که برای تشخیص ضعف گردش خون انجام می شوند عبارتند از:
- سونوگرافی داپلر
- تست فشار سگمنتال داپلر
- تست شاخص مچ پا-بازو (ABI)
- آنژیوگرافی
- توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن)
- تست استرس
- آزمایشات خون
درمان گردش خون ضعیف
پزشک ممکن است از گزینه های درمانی دارویی و یا جراحی برای حل مشکل استفاده کند.
درمان دارویی
داروهایی که پزشکان اغلب تجویز می کنند عبارتند از:
- استاتین هایی که از تجمع پلاک در شریان های جلوگیری می کنند
- داروهای ضد پلاکت مانند آسپرین که مانع ایجاد لخته های خونی بزرگ در بدن می شوند
- رقیق کننده های خون مانند وارفارین برای جلوگیری از لخته شدن خون
- ترومبولیتیک برای خلاص شدن از شر لخته های خونی بزرگ و خطرناک
- داروهایی که فشار خون را پایین می آورند
درمان گردش خون ضعیف از طریق جراحی
- آنژیوپلاستی : باز کردن شریان های مسدود شده
- بای پس : ایجاد یک مسیر دور-زننده که تنگی سرخرگهای کرونر را دور میزند
- برداشتن لخته خون (برداشتن ترومبوز به کمک کاتتر)
- قرادادن یک فیلتر در ورید اجوف تا از رسیدن لخته های خون به ریه ها جلوگیری کند
- درمان رگ های واریسی از طریق بستن یا برش
عوارض جانبی درمان
- در هر جراحی خطر خونریزی وجود دارد.
- داروهایی که مانع ایجاد ایجاد لخته های خونی بزرگ میشوند، احتمال خطر خونریزی را افزایش می دهند.
خود مراقبتی
هر شخصی می تواند از طریق برخی کارها، باعث بهبود گردش خون ضعیف شود از جمله:
- ورزش کردن
- رعایت رژیم غذایی سالم
- ترک سیگار
- کاهش وزن
- مدیریت دیابت، فشار خون و کلسترول بالا
- مدیریت استرس
- استفاده از دستکش یا جوراب فشرده (ضد آمبولی)
چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کرد
اگر کاری برای گردش خون بد خود انجام ندهید، به خودی خود بهتر نمی شود و حتی ممکن است بدتر شود.در صورتیکه هر کدام از علائم زیر را داشتید باید فوراً کمک بگیرید :
- درد قفسه سینه
- بی حسی در پا
- گز گز و درد در پا
- احساس می کنید دچار آمبولی ریه شده اید (تنگی نفس، تعریق شدید، سرفه خونی و سرگیجه شدید)