کمردرد و یبوست؛ آیا کمردرد میتواند باعث یبوست شود یا بالعکس؟

عوامل مختلفی می توانند باعث یبوست شوند مانند بارداری، مصرف برخی داروها، رژیم غذایی، برخی بیماری های زمینه ای، کم آبی، مسافرت و حتی کمردرد.

کمردرد نیز علل مختلفی دارد مانند بلند کردن اجسام سنگین، انجام حرکت بدنی نادرست، بارداری، برخی بیماری های زمینه ای، آسیب نخاعی، فتق یا لغزش دیسک، بیماری های التهابی، بیماری های ستون فقرات، آسیب به کلیه‌ها، کیسه صفرا یا تخمدان‌ها و یبوست.

چرا کمردرد ممکن است باعث یبوست ‌شود؟

در برخی موارد، کمردرد ممکن است باعث یبوست شود:

• اگر تلاش برای دفع مدفوع، به دلیل آسیب کمر یا بیماری عصبی دردناک باشد، ممکن است فرد برای جلوگیری از درد، رفتن به دستشویی را به تأخیر بیندازد. تأخیر انداختن اجابت مزاج موجب تجمع مدفوع در روده بزرگ و در نتیجه یبوست می شود.
• درد کمر در بسیاری از مواقع باعث کاهش فعالیت بدنی و به خصوص ورزش نکردن می شود که این امر میتواند منجر به ایجاد یبوست شود.
• یبوست یکی از عوارض جانبی، برخی از داروهایی است که برای درمان و تسکین کمردرد تجویز می شوند.

چرا یبوست ممکن است باعث کمردرد شود؟

یبوست می‌تواند منجر به کمردرد شود. مطالعات نشان میدهد، افرادی که یبوست دارند، درد شدیدتری در کمر، اندام های تحتانی و کل بدن دارند:

• به نظر میرسد که عدم تعادل در ترکیب باکتری‌های روده (به نام میکروبیوم روده) در یبوست و درد در ناحیه کمر نقش دارد.
• علاوه براین وقتی مدفوع به سرعت کافی از بدن خارج نمی‌شود، در روده بزرگ جمع می‌شود. تجمع مدفوع در روده بزرگ، باعث تورم روده  و فشار به اعصاب کمر می شود.
• با گذشت زمان، یبوست مزمن می‌تواند باعث تشکیل توده سفت مدفوع در رکتوم و در نتیجه کمردرد شود.

علل

کمردرد و یبوست به تنهایی از علائم بیماری های مختلفی هستند اما در برخی بیماری ها و شرایط سلامتی، ممکن است به صورت همزمان اتفاق بیفتند.

از شایع‌ترین شرایطی که ممکن است منجر به هر دو شوند، عبارتند از:

• بارداری

بارداری باعث تغییرات هورمونی متعددی از جمله افزایش پروژسترون می‌شود. این هورمون عضلات روده را شل می‌کند که می‌تواند منجر به یبوست شود. مصرف مکمل آهن در دوران بارداری از دیگر علل یبوست در این دوران است.

کمردرد نیز در دوران بارداری بسیار شایع است. بزرگ شدن رحم برای جا دادن جنین، تغییر مرکز ثقل بدن به دلیل بزرگی و افتادگی شکم و افزایش فشار بیشتر به عضلات کمر، از جمله علل اصلی کمردرد دوران بارداری است.

• بیماری های عصبی

بیماری‌های عصبی بر اعصاب، مغز و نخاع تأثیر می‌گذارند. بیماری ام‌اس (MS) و بیماری پارکینسون از بیماری‌های عصبی شایعی هستند که اغلب باعث درد، از جمله کمردرد می‌شوند.

افراد مبتلا به بیماری های عصبی و افرادی که دچار سکته مغزی و آسیب نخاعی می شوند، در خطر اختلال عملکرد روده نوروژنیک هستند. علت این اختلال آسیب دیدن اعصابی است که روده ها را کنترل می کنند. در چنین شرایطی بدن نمی تواند به طور طبیعی اجابت مزاج کند که منجر به یبوست می شود.

آیا میدانید

دو سوم افراد مبتلا به ام‌اس دچار یبوست یا عدم توانایی در کنترل روده هستند.

• سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS)

یبوست همراه با درد شکم و اسهال از علائم بارز سندرم روده تحریک پذیر هستند. IBS نوعی اختلال عملکردی دستگاه گوارش است که در آن روده و مغز آنطور که باید با هم هماهنگ کار نمی‌کنند. افراد مبتلا به IBS اغلب دچار درد مزمن در قسمت یا تمامی بدن خود هستند.

• اندومتریوز

اندومتریوز، بیماری است که در آن بافت‌هایی مشابه بافت‌های رحم در خارج از رحم رشد می‌کنند یعنی جایی که نباید رشد کنند. این بافت ها می‌تواند منجر به عوارض زیادی از جمله کمردرد مزمن و مشکلات گوارشی مانند یبوست شوند.

آیا میداند

بر اساس اطلاعات موجود، تخمین زده می شود که بیش از 10 ٪ از زنان به بیماری اندومتریوز مبتلا هستند.

• سرطان

اگرچه کمردرد از علائم و عوارض شایع سرطان نیست اما برخی از انواع سرطان ها ممکن است باعث ایجاد درد کمر شوند مانند تومورهای کمر، سرطان ستون فقرات و یا سرطان مغز استخوان.

درد در تمامی نقاط بدن از جمله ناحیه باسن و تغییرات عملکردی روده از جمله یبوست نیز از علائم سرطان روده بزرگ هستند.

درمان کمردرد ناشی از یبوست

اولین قدم برای مدیریت یبوست و کمردرد، درمان هرگونه بیماری زمینه‌ای است که باعث ایجاد علائم می‌شود. اگر کمردرد ناشی از یبوست باشد، درمان مستقیم یبوست درد را برطرف خواهد کرد.

روش های خانگی درمان یبوست

• مصرف فیبر بیشتر : بزرگسالان روزانه  باید 22 تا 34 گرم فیبر دریافت کنند. غلات کامل، میوه‌ها، سبزیجات، لوبیا و آجیل از بهترین منابع غذایی حاوی فیبر هستند.
• نوشیدن آب و مایعات بیشتر: کم آبی بدن می تواند باعث یبوست شود، بنابراین نوشیدن مایعات کافی برای هیدراته ماندن کلیدی است. در کنار آب، می‌توان سوپ‌های رقیق، چای گیاهی یا آبمیوه‌های شیرین‌شده طبیعی هم مصرف کرد.
• ورزش منظم: انجام ورزش متوسط ​​چند بار در هفته، به عملکرد روان روده‌ها کمک میکند.
• آموزش روده: تنظیم یک برنامه‌ی منظم برای دستشویی رفتن تا بدن یاد بگیرد که هر روز در یک زمان مشخص، مثلاً بعد از صبحانه، اجابت مزاج داشته باشد.
• قطع یا تغییر داروهایی که باعث یبوست می شوند با نظر پزشک
• استفاده از ملین

 هشدار

زنان باردار باید در مصرف داروهای ملین احتیاط کنند، زیرا این داروها ممکن است باعث انقباض عضلات و کم‌آبی بدن شوند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

کمردرد و یبوست، هر دو معمولاً موقتی هستند و با درمان های خانگی، برطرف می شوند. با این حال اگر هر یک از علائم پس از انجام درمان‌های خانگی از بین نرفت، باید حتما به پزشک مراجعه کنید.

در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر به همراه یبوست باید فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• خون در مدفوع
• درد مداوم شکم
• تب
• ناتوانی در دفع گاز
• استفراغ
• درد مداوم کمر
• کاهش وزن بدون دلیل

اگر همراه با کمردرد، هر یک از علائم زیر را داشتید، فورا به پزشک مراجعه کنید:

• درد شدید، به خصوص پس از زمین خوردن یا تصادف
• خون در ادرار
• مشکل در کنترل مثانه یا روده
• دردی که به سمت پایین و از زانو به پا منتقل می‌شود
• بی‌حسی یا ضعف در پایین کمر
• دردی که هنگام دراز کشیدن بدتر می‌شود
• تب
• قرمزی یا تورم در محل درد