تأثیر نوشابه های رژیمی بر کبد
مطالعات جدید در مورد تأثیر نوشابه های رژیمی بر کبد نشان میدهد نوشیدن نوشابه‌های رژیمی ممکن است خطر ابتلا به بیماری کبدی استئاتوز مرتبط با اختلال متابولیک (MASLD) را تا ۶۰ درصد افزایش دهد.
نوشابه های رژیمی و کبد
پژوهش ها نشان میدهد که بر خلاف باور عموم، نوشابه‌های معمولی و رژیمی هر دو با افزایش چربی کبد و مرگ و میر ناشی از بیماری های کبدی مرتبط هستند.
بسیاری از مردم نوشابه های رژیمی را در مقایسه با نوشابه های معمولی، اننخاب سالم تری میدانند. با این حال مطالعات جدید نشان میدهد که هم نوشیدنی‌هایی که با افزودنی های مصنوعی (رژیمی) شیرین میشوند و هم نوشیدنی‌هایی که با شکر شیرین میشوند، هر دو می‌توانند خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی (MASLD) را به میزان قابل توجهی افزایش دهند.
MASLD چیست؟
بیماری کبدی استئاتوز مرتبط با اختلال متابولیک که به اختصار به آن MASLD می گویند در گذشته با نام کبد چرب غیرالکلی شناخته می شد.
این بیماری در اثر تجمع چربی اضافی در بافت کبد ایجاد می شود. با گذشت زمان، این بیماری می‌تواند منجر به التهاب، زخم و آسیب شدید کبدی شود. MASLD یا همان کبد چرب غیرالکلی یکی از اصلی ترین علل مرگ و میر ناشی از بیماری های مرتبط با کبد است.
آیا میدانید
بیماری MASLD شایع‌ترین بیماری مزمن کبدی در جهان است و تخمین زده می‌شود حدود 30 % از بزرگسالان در سراسر جهان به آن مبتلا هستند.
بررسی تأثیر نوشابه های رژیمی بر کبد
برای بررسی ارتباط بین نوشیدنی‌های شیرین‌شده (شکر، قندهای مصنوعی و بدون شکر) و بیماری کبد، محققان یک مطالعه طولانی‌مدت و در مقیاس بزرگ انجام دادند. آنها وضعیت بیش از 100,000 شرکت‌کننده که در ابتدای مطالعه هیچ نشانه‌ای از بیماری کبدی نداشتند را در یک دوره 10 ساله، پیگیری کردند.
در طول این مدت شرکت کنندگان در این پژوهش، اطلاعات دقیقی در مورد رژیم غذایی خود از جمله مصرف نوشیدنی‌های شیرین‌شده با شکر (SSB) مانند نوشابه‌های معمولی و نوشیدنی‌های کم شیرینی یا بدون شکر (LNSSB)، مانند نوشابه‌های رژیمی، ارائه دادند. محققان از این اطلاعات برای ردیابی افرادی که به MASLD و سایر مشکلات سلامتی مرتبط با کبد مبتلا شدند، استفاده کردند.
مشاهدات نشان داد که نوشیدن نوشابه ها با خطر ابتلا به بیماری کبدی در طول زمان مرتبط است.
نتایج پژوهش
این مطالعه نشان داد که :
- مصرف منظم نوشیدنی های معمولی و رژیمی، خطر ابتلا به MASLD (کبد چرب غیرالکلی) را افزایش میدهد.
- افرادی که روزانه بیش از یک قوطی (250 میلی لیتر) نوشابه رژیمی یا معمولی مصرف می‌کنند، در مقایسه با افرادی که کمتر مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به MASLD هستند.
- نوشیدنی‌های رژیمی (LNSSBs) خطر ابتلا به MASLD را تا 60 % افزایش میدهد.
- نوشیدنی‌های قندی (SSBs) خطر ابتلا به MASLD را تا 50 % افزایش میدهد.
جالب اینجاست که این مطالعه نشان داد مصرف نوشیدنی‌های رژیمی برای حفظ سلامت کبد، به هیچ وجه گزینه سالم تری نیست. در واقع، مصرف آنها با خطر بیشتر مرگ ناشی از مشکلات کبدی مرتبط است و هر دو نوع نوشیدنی (معمولی و رژیمی) به طور مستقیم باعث تجمع چربی در کبد می شوند.
چرا نوشابه های رژیمی برای کبد مضرتر هستند؟
نوشیدنی‌های شیرین می‌توانند باعث افزایش سریع قند خون و انسولین و در نتیجه افزایش وزن و افزایش چربی کبد شوند. نوشیدنی‌های رژیمی، اگرچه بدون قند هستند، از راه‌های دیگری ممکن است باعث مشکلات سلامتی شوند.
نوشیدنی ها و نوشابه های رژیمی ممکن است:
- باعث تغییر میکروبیوم روده شوند
- در احساس سیری اختلال ایجاد کنند
- هوس خوردن خوراکی های شیرین را تحریک کنند
ملاحظات
این مطالعه ماهیت مشاهده‌ای دارد و می‌تواند ارتباط بین رفتارها و پیامدهای سلامتی را آشکار کند، اما نمی‌تواند به طور قطعی ثابت کند که نوشیدن نوشابه‌های رژیمی یا شیرین باعث بیماری کبدی میشوند. عوامل دیگری که به طور کامل در این مطالعه به آنها اشاره نشده مانند سبک زندگی یا زمینه‌های ژنتیکی، نیز ممکن است در ابتلا به MASLD نقش داشته باشند.
در این پژوهش به طور دقیق مشخص نشده است که از کدام شیرین کننده ها در نوشیدنی های رژیمی استفاده شده است. برخی داده‌ها نشان می‌دهند که برخی شیرین‌کننده‌های غیرمغذی (مانند سوکرالوز) به طور قابل توجهی در روده تجزیه نمی‌شوند و تغییرات عمده‌ای در میکروبیوم روده ایجاد نمی‌کنند. بنابراین نوشابه‌های رژیمی که در آنها شیرین‌کننده‌های مختلفی استفاده شده، تأثیر مشابهی بر سلامت کبد ندارند.
نکات کلیدی در مورد تأثیر نوشابه های رژیمی بر کبد
- براساس نتایج این مطالعه و سایر مشاهدات علمی، تصور رایج از نوشابه‌های رژیمی به عنوان یک جایگزین سالم، حداقل برای حفظ سلامت کبد، انتخاب مناسبی نیست.
- به طور کلی محدود کردن مصرف تمام نوشیدنی‌های شیرین (شیرین‌شده با شیرین کننده های مصنوعی یا شکر)، بهترین رویکرد برای حفظ سلامت کبد است.
- جایگزینی یک قوطی نوشابه شیرین یا رژیمی با یک لیوان آب در روز، خطر ابتلا به MASLD را به طور قابل توجهی کاهش میدهد.
- مصرف نوشابه های رژیمی به جای نوشابه های معمولی، خطر ابتلا به مشکلات کبدی را کاهش نمیدهد. این نشان میدهد که مشکل در خود نوشیدنی‌های شیرین نهفته است، نه فقط محتوای قند آنها.
- جایگزینی یک نوشیدنی شیرین با آب، خطر ابتلا به مشکلات کبدی را حدود ۱۳ ٪ کاهش میدهد.
- جایگزینی یک نوشیدنی رژیمی با آب، خطر ابتلا به مشکلات کبدی را حدود ۱۵ ٪ کاهش میدهد.
