روغن کرچک چه فواید و عوارضی دارد؟
قرن هاست که روغن کرچک (Castor Oli) بعنوان درمانی برای یبوست، القای زایمان، تسکین درد مفاصل و مرطوب کردن پوست، مورد استفاده قرار می گیرد. اگرچه به نظر می رسد این روغن فواید دیگری نیز برای سلامتی دارد اما تا کنون شواهد علمی زیادی برای تأیید این فواید ارائه نشده است.
به یاد داشته باشید که روغن کرچک برای همه بی خطر نیست و ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند، بنابراین قبل از استفاده از آن حتما با پزشک مشورت کنید.
روغن کرچک چیست؟
روغن کرچک یک روغن غلیظ و بی بو است که از دانه های گیاه کرچک تهیه می شود. تاریخچه استفاده از آن به مصر باستان برمی گردد که بعنوان سوخت چراغ و مصارف زیبایی استفاده می شده است.

بر طبق گزارشات تاریخی، کلئوپاترا-ملکه مصر- از این روغن برای روشن کردن سفیدی چشمهایش استفاده میکرده است!
امرزوه هند تولید کننده اصلی این روغن است که در محصولات تخصصی پوست و مو، ملین ها و روغن موتور ماشین استفاده می شود.
آیا میدانید
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) استفاده از روغن کرچک برای درمان یبوست را بی خطر اعلام کرده است.
اطلاعات تغذیهای
روغن کرچک یک روغن خوراکی نیست و طعم بسیار ناخوشایندی دارد اما قرن هاست که مصرف مقدار کمی از آن بعنوان دارو رواج دارد. در جدول زیر اطلاعات تغذیه ای یک قاشق غذا خوری از این روغن نشان داده شده است.
یک قاشق غذاخوری روغن کرچک حاوی | |
کالری | 120 کیلوکالری |
پروتئین | 0 گرم |
چربی | 14 گرم |
کربوهیدرات | 0 گرم |
فیبر | 0 گرم |
قند | 0 گرم |
روغن کرچک همچنین حاوی موارد زیر است:
- ویتامین E
- اسیدهای چرب امگا ۹
- اسیدهای چرب امگا ۶
فواید روغن کرچک
درمان یبوست
تنها کاربرد بهداشتی مورد تأیید FDA برای روغن کرچک، استفاده از آن به عنوان یک ملین طبیعی برای درمان یبوست موقتی (یبوست غیر مزمن) است.
ماده مؤثر موجود در روغن تهیه شده از کرچک، اسید چربی به نام اسید ریسینولئیک است که به گیرندهای در روده متصل میشود. این باعث میشود عضلات منقبض شوند و مدفوع از روده بزرگ عبور کند. این روغن معمولاً به سرعت به عنوان یک ملین عمل میکند و ظرف ۶ تا ۱۲ ساعت پس از مصرف، باعث دفع مدفوع میشود.
هرگز از آن برای درمان یبوست طولانی مدت استفاده نکنید زیرا ممکن است عوارض جانبی مانند گرفتگی عضلات و نفخ ایجاد کند. اگر یبوست شما بیش از چند روز طول کشید، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
گاهی اوقات از این ملین برای تمیز کردن روده بزرگ قبل از انجام آزمایشات پزشکی مانند کولونوسکوپی استفاده میشود.
القای زایمان
روغن کرچک یک روش سنتی برای تحریک زایمان است. اثرات ملینی آن می تواند باعث تحریک و انقباضات رحم شود. مصرف این روغن پروستاگلاندینها یا مواد شیمیایی شبه هورمونی را که دهانه رحم را برای زایمان آماده میکنند، افزایش میدهد.
هشدار: هرگز از روغن کرچک بدون نظر پزشک برای تحریک زایمان استفاده نکنید.
اثرات ضد التهابی
تحقیقات روی حیوانات نشان میدهد که استفاده از اسید ریسینولئیک بر روی پوست، به مبارزه با تورم و درد ناشی از التهاب کمک میکند.
همچنین خواص ضد التهابی روغن کرچک ممکن است درد ناشی از آرتروز را تسکین دهد. شواهد نشان میدهد که اسید ریسینولئیک موجود در این روغن در درمان علائم آرتروز زانو به اندازه داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) مؤثر است.
بهبود زخم ها
روغن کرچک دارای خواص ضد باکتری و ضد میکروبی است که می تواند بهبود یافتن زخم ها را تسریع کند به ویژه هنگامی که با سیار مواد ترکیب شود.
این روغن با مرطوب نگه داشتن زخمها به جلوگیری از عفونت کمک میکند و اسید ریسینولئیک موجود در آن التهاب را کاهش میدهد.
هشدار: هرگز از روغن کرچک برای درمان بریدگیها یا سوختگیهای جزئی در خانه استفاده نکنید.
رطوبت رسانی به پوست
روغن کرچک سرشار از اسیدهای چرب است که میتواند به هیدارته ماندن و سلامت پوست کمک کند. این روغن به عنوان یک مرطوبکننده عمل میکند و رطوبت را به دام میاندازد و مانع تبخیر آن می شود.
نتایج تحقیقات محدودی نشان میدهد که اسیدهای چرب روغن تهیه شده از کرچک برای ترمیم پوست و کاهش جای زخمهای آکنه، خطوط ریز و چین و چروک ها مؤثر است.
بهبود و تقویت موها
هیچ مدرک علمی برای تأیید اینکه روغن کرچک میتواند رشد مو را تحریک کند، از ریزش مو جلوگیری کند، شوره سر را درمان کند و یا خشکی و خارش پوست سر را تسکین دهد، وجود ندارد.
با این وجود خواص ضد باکتری، ضد قارچ و ضد التهابی این روغن میتواند از پوست سر و موها در برابر عفونتهای باکتریایی و قارچی محافظت کند. همچنین مالیدن آن بر روی موها برای حفظ رطوبت مو و جلوگیری از موخوره و شکننده شدن موها، مفید است.
آیا میدانید
استفاده از روغن کرچک برای موها میتواند باعث یک بیماری نادر به نام نمدی شدن شود. هنگامی که موها آنقدر در هم گره می خورند که باید آنها را کوتاه کرد به آن نمدی شدن می گویند.
کمک به سلامت دهان و دندان
روغن کرچک بدلیل خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی که دارد می تواند بعنوان تمیزکننده دندان مصنوعی استفاده شود. این کار باکتری ها و قارچ های دهان را که ممکن است باعث عفونت کاندیدا شود، کاهش می دهد.
مقدار مجاز مصرف روزانه
میزان مصرف تا حد زیادی به سن و سلامت کلی فرد بستگی دارد. در مورد دوز ایمن بهتر است با پزشک مشورت کنید. به طور کلی افرادبالای 12 سال میتوانند ۱ تا ۴ قاشق غذاخوری برای درمان یبوست مصرف کنند.
کسانی که نباید روغن کرچک مصرف کنند
مصرف روغن تهیه شده از گیاه کرچک معمولاً در دوزهای کم بیخطر است اما برخی از گروه ها نباید به طور کلی آن را مصرف کنند که عبارتند از:
- زنان باردار مگر اینکه به عنوان بخشی از زایمان توسط پزشک تجویز شود
- افراد مبتلا به اختلالات گوارشیاز جمله بیماری التهابی روده (IBD)
- کسانی که بدلیل انسداد روده، سوراخ شدن روده یا آپاندیسیت دچار درد شکم هستند
عوارض جانبی
دانههای کرچک حاوی سمی به نام ریسین هستند اما این سم در طول فرآوری روغن از بین میرود. با این حال احتمال برخی از عوارض جانبی وجود دارد از جمله:
- واکنش آلرژیک
اگر به گیاه کرچک حساسیت دارید، اگر روغن آن را روی پوست خود بمالید، ممکن است دچار خارش، تورم یا بثورات پوستی شوید. قبل از استفاده، حتما آن را روی قسمت کوچکی از پوست بدن امتحان کنید.
- ناراحتی دستگاه گوارش (GI)
روغن کرچک به رفع یبوست کمک میکند، اما در صورت مصرف بیش از حد، میتواند باعث حالت تهوع، گرفتگی عضلات شکم، اسهال، استفراغ، نفخ، سرگیجه، غش، تنگی نفس و گرفتگی گلو شود.
تداخلات دارویی
- هنگام استفاده از روغن کرچک، آن را چند ساعت قبل یا بعد از مصرف سایر داروها مصرف کنید.
- به یاد داشته باشید که ملینها میتوانند نحوه عملکرد سایر داروها را تغییر دهند. آنها را هرگز با سایر ملینها یا داروهای ادرارآور ترکیب نکنید.
علائم مصرف بیش از حد روغن کرچک
مصرف بیش از حد این روغن ممکن است باعث علائم زیر شود:
- گرفتگی عضلات شکم
- درد قفسه سینه
- اسهال
- سرگیجه
- بثورات پوستی
- تنگی نفس
هشدار: در صورت مشاهده هر یک از این علائم با اورژانس تماس بگیرید.
سؤالات متداول
این ایده مبتنی بر یک درمان آیورودایی است که براین عقیده استوار است که غده پکوتی در نزدیکی ناف وجود دارد که میتواند چیزهایی مانند روغنها را از طریق ناف جذب کند. با این وجود هیچ مدرک علمی مبنی بر وجود این غده وجود ندارد. بنابراین احتمالاً انجام این کار هیچ فایده ای ندارد اما بعید است که خطری هم داشته باشد.
این روغن برای اکثر زوج ها بی خطر است اما کاربرد ایده آلی نیست زیرا میتواند باعث تجزیه و پاره شدن کاندومهای لاتکس یا پلیایزوپرن، محافظهای دندانی و دیافراگمها شود.
خیر. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) این روغن را به عنوان یک درمان موقت برای یبوست تأیید کرده است و برای استفاده طولانی مدت مناسب نیست.
برخی ادعا میکنند که مالیدن آن بر روی شکم باعث بهبود هضم، کاهش گرفتگی های قاعدگی و سم زدایی بدن می شود اما تا کنون هیچ مدرک علمی این فواید را تأیید نکرده است.
مالیدن آن روی کف پاها می تواند به درمان ترک پاشنه کمک کند.