آنچه در مورد اسید فولیک باید بدانید

• مصرف آن قبل از بارداری و در طول بارداری می تواند به جلوگیری از ناهنجاری های لوله عصبی مانند آنسفالی و اسپینا بیفیدا کمک کند.
• مصرف مکمل‌های آن در دوران بارداری می تواند عملکرد ذهنی کودک را بهبود ببخشد و احتمال ابتلای کودک به اختلال طیف اوتیسم (ASD) را کاهش دهد.
• اسید فولیک با ویتامین های B-6 و B-12 برای کنترل سطوح بالای هموسیستئین در خون همکاری می کند. افزایش سطح هموسیستئین خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را افزایش می دهد.
• مکمل‌های اسید فولیک و فولات نشانگرهای التهاب مانند پروتئین واکنش‌گر C را کاهش می‌دهند
•  می تواند در درمان افسردگی مفید باشد.

علائم جانبی مصرف اسید فولیک

مصرف آن به صورت خوراکی و در دوزهای مناسبرای اکثر افراد بی خطر است.  اما ممکن است در برخی افراد باعث واکنش های زیر شود :

• طعم بد دهان
• حالت تهوع
• از دست دادن اشتها
• گیجی
• تحریک پذیری
• بهم خوردن الگوی خواب

در افرادی که مبتلا به آلرژی هستند ممکن است علائم دیگری در اثر مصرف مکمل های اسید فولیک ظاهر شوند که عبارتند از :

• بثورات پوستی
• خارش
• سرخی پوست
• دشواری در تنفس

عوارض مصرف بیش از حد اسید فولیک

• اوتیسم

مصرف اسید فولیک در دوران بارداری به جلوگیری از بی نظمی لوله عصبی کمک می کند. اما بالا بودن میزان اسید فولیک متابولیزه نشده در بدن مادر در دوران بارداری ممکن است بر رشد ذهنی کودکان تأثیر منفی داشته باشد و احتمال ابتلای کودک به اوتیسم را افزایش دهد.

افرادی که روزانه کمتر از 400 میکروگرم فولیک اسید مصرف می کنند، بعید است که میزان متابولیزه نشده اسید فولیک در خون آنها بوجو آید.

• سرطان

اسید فولیک خطر ابتلا به برخی سرطان ها مانند سطان سر و گردن، لوزالمعده، مری و مثانه را کاهش میدهد؛ اما ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد.

تحقیقات نشان می دهند که فولات ممکن است برخی از انواع سرطان را در مراحل اولیه آن سرکوب کند، در حالی که مصرف دوزهای بالای اسید فولیک که پس از رشد سلول های پیش سرطانی مصرف می شوند ممکن است باعث رشد و پیشرفت سرطان شود.

• اختلال در عملکرد ایمنی

مصرف مکمل های اسید فولیک با دوز بالا، با کاهش فعالیت سلول های ایمنی محافظ مانند سلول های کشنده طبیعی (NK) سیستم ایمنی را سرکوب میکنند. اینکه آیا این تغییرات در سیستم ایمنی می تواند خطر ابتلا به عفونت ها را افزایش دهد یا خیر، هنوز مشخص نیست.

اسید فولیک با چه داروهایی تداخل دارد

• داروهای ضد تشنج (صرع) : مصرف فولیک اسید همراه با فسفنی توئین (سربیکس)، فنی توئین (دیلانتین، فنی تک) یا پریمیدون (میزولین) ممکن است غلظت دارو را در خون کاهش دهد.
• باربیتورات ها : مصرف اسید فولیک همراه با دارویی که به عنوان ضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی عمل می کند (باربیتورات) ممکن است اثربخشی دارو را کاهش دهد.
• متوترکسات : مصرف اسید فولیک همراه با این دارو که برای درمان برخی سرطان ها و بیماری های خود ایمنی استفاده می شود، می تواند در اثربخشی آن اختلال ایجاد کند.
• پیریمتامین (داراپیم) : مصرف فولیک اسید با این داروی ضد مالاریا ممکن است اثربخشی دارو را کاهش دهد.
• سولفاسالازین (آزولفادین): دارویی که برای درمان کولیت اولسراتیو (نوعی بیماری مزمن روده بزرگ) استفاده می شود.

چه کسانی باید اسید فولیک مصرف کنند

اکثر افراد از طریق رژیم غذایی فولات (ویتامین B9) کافی دریافت می کنند و کمبود آن معمولاً نادر است؛ با این حال توصیه می شود برخی افراد حتما مکمل های اسید فولیک مصرف کنند از جمله زنان باردار، افراد مبتلا به اختلالات خلقی، افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم و افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید.

• زنان باردار

طناب نخاعی یکی از اولین قسمت های بدن جنین است که شکل می گیرد و کمبود فولات می تواند منجر به ناهنجاری نخاع و لوله عصبی شود. لوله عصبی همان چیزی است که مغز و ستون فقرات اولیه جنین را تشکیل می دهد.

مصرف مکمل های اسید فولیک در دروان بارداری نه تنها از خطر این ناهنجاری ها جلوگیری می کند بلکه خطر زایمان زودرس، ناهنجاری قلب و شکاف کام را کاهش می دهد.

توصیه می شود که زنان باردار 400 تا 800 میکروگرم اسید فولیک در روز مصرف کنند. مادران مبتلا به اسپینا بیفیدا و مادرانی که سابقه خانوادگی اختلالات لوله عصبی دارند  باید 4000 میکروگرم در روز مصرف کنند.

• افراد مبتلا به اختلالات خلقی

پایین بودن سطح فولات می تواند باعث افسردگی شود. تحقیقات نشان می دهد که 30 درصد از بیماران شدیداً افسرده کمبود فولات دارند. با این حال، اینکه آیا مصرف مکمل های اسید فولیک قطعاً می تواند علائم افسردگی را بهبود بخشد هنوز مشخص نیست.

• اختلال طیف اوتیسم

برخی تحقیقات نشان می دهد که مصرف اسید فولیک قبل و در اوایل بارداری می تواند احتمال ابتلای کودک به اختلال طیف اوتیسم (ASD) را کاهش دهد.

• افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید

برخی از پزشکان مکمل های اسید فولیک را به همراه داروی متوترکسات برای درمان آرتریت روماتوئید تجویز می کنند. متوترکسات یک داروی مؤثر برای درمان آرتریت است اما ممکن است باعث دفع فولات از بدن و ایجاد علائم گوارشی شود. مطالعات نشان می دهد که مصرف مکمل های اسید فولیک میتواند این عوارض جانبی را تا حدود 79٪ کاهش دهد.

چه کسانی نباید اسید فولیک مصرف کنند

• افراد مبتلا به صرع
• افرادی که دیابت نوع 2 دارند
• افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی
• مبتلایان به بیماری لوپوس
• افراد مبتلا به بیماری التهابی روده (IBD)
• مبتلایان به بیماری سلیاک
• افرادی که دیالیز می کنند

سؤالات متداول

عوارض جانبی مصرف اسید فولیک چیست؟

در میان بسیاری از متخصصان پزشکی اتفاق نظر وجود دارد که هیچ عارضه جانبی جدی با مصرف بیش از حد اسید فولیک مرتبط نیست. اسید فولیک محلول در آب است، بنابراین مقدار اضافی آن به طور طبیعی از طریق ادرار از بدن دفع می شود. در موارد بسیار نادر، مصرف آن ممکن است باعث ناراحتی معده شود. با این حال شواهدی وجود دارد که نشان می دهد اسید فولیک متابولیزه نشده در خون ممکن است با انواع خاصی از سرطان و مشکلاتی مانند کم خونی یا مقاومت به انسولین مرتبط باشد.

آیا جایگزینی برای مکمل های اسید فولیک وجود دارد؟

شواهدی وجود دارد که نشان می دهد مصرف مکمل های حاوی L-5-Methyltetrahydrofolate، شکل فعال فولات یا اسید فولیک، می تواند فواید مشابهی داشته باشد. ممکن است مکمل های L-5 برای افرادی که داروهایی مصرف می کنند که با فولات معمولی تداخل دارد یا افرادی که دارای پلی مورفیسم MTHFR هستند، بهتر عمل کند. با این حال، قبل از مصرف هر مکملی حتما با پزشک مشورت کنید.