بیماری گریوز در کودکان: علائم، علل و درمان آن

• عوامل ایمونولوژیک (مربوط به سیستم ایمنی)
• عوامل محیطی
• عوامل ژنتیکی

سیستم ایمنی کودکی که مبتلا به بیماری گریوز است، آنتی بادی های گیرنده تیروئید(TRAb) تولید می کند که به گیرنده های سلولی هورمون محرک تیروئید (TSH) متصل می شوند. این اتصال باعث بزرگ شدن غده تیروئید،فعالیت غیر کنترل شده تیروئید، تولدی بیش از حد هورمون تیروئید و تکثیر بیش از حد سلول های فولیکولی (ترشح کننده هورمون) می شود.

عواملی که احتمال ابتلا به بیماری گریوز در کودکان را افزایش میدهند

پیش بینی می شود که 40 % از کودکان مبتلا به گریوز، سابقه خانوادگی بیماری تیروئید دارند. سایر عواملی که خطر شانس ابتلای کودک به بیماری گریوز را افزایش می‌دهند عبارتند از:

• استرس
• قرار گرفتن در معرض دود تنباکو
• عفونت
• قرار گرفتن در معرض ید زیاد
• درمان ضد رتروویروسی بسیار فعال (HAART)
• مصرف داروی اینترفرون آلفا
• جنسیت: بیماری گریوز در زنان شایع تر از مردان است
• دوره نوجوانی

علائم بیماری گریوز در کودکان

علائم گریوز در کودکان عبارتند از:

• گواتر (بزرگ شدن یا برآمدگی تیروئید)
• تورم گردن
• ضربان قلب بالا
• اسهال
• افزایش اشتها بدون افزایش وزن
• کاهش وزن
• افزایش دفعات اجابت مزاج
• بد خلقی
• سردرد
• کاهش توانایی ورزش کردن
• عدم تحمل گرما
• اختلال خواب
• اختلال در تمرکز
• کاهش عملکرد تحصیلی
• علائم اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)
• بلندی قد
• تسریع بلوغ استخوانی
• تغییرات پوستی
• تعریق بیش از حد
• گرگرفتگی صورت
• خارش
• فشار خون بالا
• لرزش
• رفلکس های تاندون عمیق بیش فعال
• ضعف عضلانی
• پلک زدن های کم
• چشم های دردناک، شنی یا خشک
• استفراغ
• غش

چگونگی تشخیص بیماری گریوز در کودکان

مرحله اول مانند تشخیص بسیاری از بیماری های دیگر، معاینه فیزیکی کودک و بررسی سابقه خانوادگی او است. برای تأیید درستی تشخیص نیاز به آزمایش خون است تا سطح هورمون هایی مانند TSH و آنتی بادی هایی مانند  (آنتی بادی های گیرنده تروتروپین)TRAb  در خون مشخص شود.

آیا میدانید

برخی علائم بیماری گریوز در کودکان ممکن است شرایطی شبیه اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) ایجاد کند. بنابراین ارزیابی کامل کودک برای تشخیص صحیح بسیار مهم است.

درمان بیماری گریوز در کودکان

اغلب درمان این بیماری در کودکان با تجویز داروهای ضد تیروئید (ATD) شروع می شود.

• داروهای ضد تیروئید (ATD)

بیماری گریوز یک چرخه از پرکاری تیروئید ایجاد می کند. به این شکل که افزایش آنتی بادی TRAb باعث پرکاری تیروئید می شود و پرکاری تیروئید نیز باعث افزایش آنتی بادی TRAb می شود. هدف از تجویز داروهای ضد تیروئید، شکستن این چرخه بوسیله محدود کردن سنتز هورمون تیروئید است.

معمولاً پس از گذشت 2 تا 6 هفته از مصرف دارو، بهبود عملکرد تیروئید قابل مشاهده است. هنگامی که سطح هورمون تیروئید کودک در محدوده هدف قرار گرفت، پزشک حداقل دوز نگهدارنده مؤثر را برای ادامه درمان تجویز می کند.

مطالعات نشان میدهد درمان های دارویی در کودکان زیر 5 سال، کودکانی که سابقه خانوادگی بیماری تیروئید ندارند و آنهایی که میزان TRAb کمتری در خونشان وجود دارد، بهتر جواب میدهد.

• ید رادیواکتیو

اگر داروهای ضد تیروئید برای بهبود بیماری گریوز در کودکان مؤثر نباشد، درمان های قطعی دیگری مانند ید رادیواکتیو (RAI) یا جراحی تیروئیدکتومی تجویز می شود.

ید رادیواکتیو (RAI)  به غده تیروئید آسیب می رساند تا به شدت قبل نتواند عمل کند. استفاده از این درمان ممکن است باعث اتیروئیدیسم یا کم کاری تیروئید شود.

بیمار باید ید رادیواکتیو را به صورت قرص یا کپسول مصرف کند. غده تیروئید مسئول جذب ید است و پس از جذب ید رادیواکتیو، برخی از سلول های غده تیروئید تحت تأثیر تابش رادیواکتیو قرار گرفته و از بین میروند.

اگر درمان RAI منجر به کم کاری تیروئید شود، فرد برای جایگزینی هورمون هایی که غده تیروئید دیگر تولید نمی کند، نیاز به مصرف طولانی مدت داروهای تیروئید دارد.

• تیروئیدکتومی

به برداشتن کامل یا بخشی از غده تیروئید، تیروئیدکتومی می گویند. افرادی که تیروئیدکتومی انجام می هند نیاز به مصرف طولانی مدت داروهای تیروئید دارند.

عوارض بیماری گریوز در کودکان

از آنجایی که هورمون‌ های تیروئید، بیشتر بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند، بیماری گریوز درمان‌نشده عوارض بالقوه متعددی دارد که برخی از آنها عبارتند از:

• افتالموپاتی مرتبط با تیروئید (TAO)
• اختلال عملکرد کبد
• سلول های خون محیطی غیر طبیعی
• پوکی استخوان
• شکستگی استخوان
• اختلالات عضلانی
• قاعدگی های نامنظم یا توقف قاعدگی
• عدم تخمک گذاری
• کاردیومیوپاتی (ضخیم شدن ماهیچه قلب)
• نارسایی قلبی
• طوفان تیروئید

طوفان تیروئید در کودکان

یکی دیگر از عوارض احتمالی بیماری گریوز در کودکان، طوفان تیروئید است که در اثر بالا رفتن شدید هورمون های تیروئید در خون ایجاد می شود. این یک وضعیت اورژانسی که می تواند حتی باعث مرگ بیمار شود.

طوفان تیروئید ممکن است در نتیجه بیماری گریوز تشخیص داده نشده یا در اثر جراحی یا قرار گرفتن در معرض عفونت رخ دهد. عدم مصرف داروهای درمانی نیز می تواند منجر به طوفان تیروئید شود.

علائم آن عبارتند از:

• بالا بودن غیر عادی دمای بدن
• ضربان قلب سریع
• آریتمی سریع قلب
• نارسایی قلبی
• اختلال گوارشی
• اضطراب
• بزرگ شدن کبد
• دیسترس تنفسی
• تشنج
• هذیان

چگونه از کودک مبتلا به بیماری گریوز حمایت کنیم؟

راه هایی وجود دارد که والدین و مراقبان می توانند از فرزند خود که با بیماری گریوز زندگی می کند حمایت کنند.

• اگر کودکی برای بیماری گریوز، داروهای ضد تیروئید مصرف می کند، والدین یا مراقبان باید از مصرف دارو توسط کودک مطمئن شوند.
• باید فرزند خود را از نظر عوارض جانبی دارو یا بازگشت علائم بیماری گریوز تحت نظر داشته باشند.
• پیدا کردن یک گروه حمایتی به کودک کمک میکند کمتر احساس انزوا کند. معاشرت با کودکان دیگری که شرایط مشابه دارند می تواند به او کمک کند تا در مورد وضعیت خود بیشتر بداند و احساس تنهایی نکند.
• از آنجایی که بیماری گریوز می تواند بر توجه و تمرکز تأثیر بگذارد، کودک ممکن است نیاز به حمایت و توجه بیشتری در مدرسه داشته باشد. بهترین کار این است که معلمان و کادر مدرسه را از شرایط فرزند خود آگاه کنند.