ویتامینهای مورد نیاز کودکان، آیا کودکان سالم به مکمل نیاز دارند؟

تیم تولید محتوا مجله مروارید سلامت3 روز پیشآخرین بروزرسانی: 7 مرداد, 1404

در حالت ایده‌آل، ویتامینهای مورد نیاز کودکان باید از طریق یک رژیم غذایی متعادل و سالم که شامل لبنیات، میوه و سبزیجات تازه، غلات کامل و منابع پروتئینی مانند مرغ، ماهی، گوشت و تخم مرغ است، تأمین شود. با این حال اگر نگران این هستید که فرزندتان به اندازه کافی ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم را دریافت نمی کند بهتر است با نظر پزشک، اقدام به تهیه مکمل های مخصوص کودکان بکنید.

کدام کودکان به مکمل‌های ویتامین نیاز دارند؟

متخصصان اطفال توصیه می کنند، کودکانی که شرایط زیر را دارند، به صورت روزانه مکمل مولتی ویتامین یا مکمل های حاوی مواد معدنی ضروری را مصرف کنند:

کودکانی که وعده‌های غذایی منظم و متعادل تهیه شده از غذاهای تازه و کامل نمی‌خورند
بچه هایی که بدغذا هستند، به اندازه کافی غذا نمی‌خورند و افزایش وزن ضعیف ضعیفی دارند
آن دسته از کودکانی که به بیماری‌های مزمنی که بر جذب مواد مغذی تأثیر می‌گذارد مانند فیبروز کیستیک مبتلا هستند، به خصوص اگر دارو مصرف می‌کنند
کودکانی که فست فود، غذاهای آماده و غذاهای فرآوری شده زیادی می‌خورند
اطفالی که رژیم غذایی گیاهخواری یا وگان دارند (در خطر کمبود آهن قرار دارند)
آن دسته از کودکانی که رژیم غذایی بدون لبنیات دارند (در خطر کمبود کلسیم قرار دارند)
کودکانی که سایر رژیم‌های غذایی محدود دارند
کودکانی که زیاد نوشابه‌های گازدار می‌نوشند. نوشیدنی های گازدار می‌توانند باعث دفع ویتامین‌ها و مواد معدنی از بدن شود.

مواد معدنی و ویتامین های مورد نیاز کودکان

در میان ویتامین‌ها و مواد معدنی، چند مورد آن ها برای کودکان در حال رشد بسیار مهم هستند که عبارتند از:

ویتامین A

این ویتامین رشد طبیعی، ترمیم بافت و استخوان، سلامت پوست، چشم و پاسخ‌های ایمنی را تقویت می کند.

شیر، پنیر، تخم مرغ و سبزیجات زرد و نارنجی مانند هویج، سیب زمینی شیرین و کدو حلوایی از منابع خوب ویتامین A هستند.

ویتامین های گروه B به ویژه B12

ویتامین های گروه B، به سوخت و ساز بدن، تولید انرژی و سلامت سیستم گردش خون و سیستم عصبی کمک می‌کنند. در این میان ویتامین B12 (کوبالامین) برای رشد مغز و اعصاب نقش کلیدی دارد.

این ماده مغذی فقط به طور طبیعی در محصولات حیوانی، غلات غنی شده، شیرهای غیر لبنی و مخمرهای غذایی یافت می‌شود. پزشکان توصیه می کنند کودکانی که رژیم‌های غذایی وگان دارند، حتماً مکملهای حاوی ویتامین های گروه B و به خصوص B12 مصرف کنند.

گوشت، مرغ، ماهی، آجیل، تخم مرغ، شیر، پنیر، لوبیا و سویا از منابع خوب غذایی حاوی ویتامین های گروه B هستند.

ویتامین D

ویتامین D یکی از مهمترین ویتامینهای مورد نیاز کودکان است. ویتامین D در عملکردهای مهمی در بدن نقش دارد که عبارت است از:

به ساخت استخوان‌های قوی کمک می‌کند
به بدن در جذب کلسیم کمک می کند
به حفظ سیستم ایمنی سالم کمک می‌کند
بر سلامت روان تأثیر میگذارد

آمارها نشان میدهد حدود ۱۵٪ از کودکان خردسال و ۱۷٪ از نوجوانان کمبود ویتامین D دارند. اصلی ترین روش دریافت ویتامین D، قرار گرفتن در معرض نور خورشید است (پوست، نور خورشید را به ویتامین D تبدیل می‌کند).

علاوه بر نور خوشید برخی از منابع غذایی نیز حاوی ویتامین D هستند و برخی دیگر با ویتامین D غنی می شوند. تخم مرغ، غلات غنی شده، شیر، آب پرتقال، ماست، ماهی های چرب مانند سالمون، ماهی تن و خال مخالی از بهترین منابع غذایی حاوی ویتامین D هستند.

ویتامین C

یکی دیگر از ویتامینهای مورد نیاز کودکان ویتامین C است. ویتامین C باعث تقویت عضلات، بافت همبند و پوست می‌شود. منابع خوب ویتامین C شامل مرکبات، توت فرنگی، کیوی، گوجه فرنگی و سبزیجات سبز مانند کلم بروکلی است.

کلسیم

این ماده معدنی به ساخت استخوان‌های قوی در هنگام رشد کودک کمک می‌کند. شیر، پنیر، ماست، توفو (پنیر تهیه شده از سویا) و آب پرتقال غنی شده با کلسیم، منابع خوب کلسیم هستند.

آیا میدانید
مصرف ویتامین C به همراه کلسیم، جذب کلسیم در بدن را افزایش میدهد.

آهن

آهن از دیگر مواد معدنی مورد نیاز کودکان است که دریافت میزان کافی آن در دوران کودکی و نوجوانی حیاتی است. این ماده معدنی باعث عضله سازی می‌شود و برای سلامت گلبول‌های قرمز خون و رساندن اکسیژن به سراسر بدن ضروری است.

معمولاً نوزادانی که در زمان طبیعی به دنیا می آیند، به اندازه کافی ذخیره آهن دارند تا نیازهای آنان را برای شش ماه اول تأمین کند. اما نوزادان نارس ذخیره آهن کافی ندارند و پس از تولد نیاز به مصرف آهن بیشتری دارند. شیر خشک های غنی شده با آهن می‌تواند نیازهای نوزاد به آهن را در سال اول تولد برآورده کند. از آنجا که شیر مادر آهن زیادی ندارد، اگر برای تغذیه نوزاد نارس از شیر خودتان استفاده می کنید حتما با پزشک مشورت کنید که آیا نوزاد شما به مکمل آهن نیاز دارد یا خیر.

دریافت آهن کافی برای کودکان نوپا، کودکان بزرگتر و نوجوانان نیز ضروری است، به خصوص اگر گوشت نمی‌خورند. کمبود آهن در دوران نوجوانی، به ویژه برای دخترانی که قاعدگی آنها شروع شده است، یک مسئله جدی است. گوشت گاو و سایر گوشت‌های قرمز، بوقلمون، گوشت خوک، اسفناج، لوبیا و آلو خشک از منبع خوب آهن هستند.

کدام ویتامین ها برای کودکان مناسب نیستند؟

مگاویتامین‌ها یعنی دوزهای بالای ویتامین‌ها برای کودکان مناسب نیستند. ویتامین‌های A، D، E و K محلول در چربی هستند و اگر کودکان بیش از حد از آنها استفاده کنند، می‌تواند باعث مسمومیت آنها شوند. مصرف بیش از حد آهن (دوزهای بالای آهن) نیز می تواند باعث مسمومیت و عوارض شود.

5 نکته در انتخاب ویتامینهای مورد نیاز کودکان

اگر قصد دارید به فرزندتان مکمل ویتامین بدهید، این نکات را در نظر بگیرید:

ویتامین‌ها را دور از دسترس کودکان قرار دهید تا آنها را به اشتباه و دور از چشم شما نخورند.
سعی کنید با فرزندتان بر سر غذا خوردن دعوا نکنید یا از دسرها و تنقلات به عنوان رشوه برای تمام کردن غذایش استفاده نکنید. در عوض، بعد از غذا به فرزندتان یک مولتی ویتامین جویدنی بدهید. به یاد داشته باشید که ویتامین‌های محلول در چربی فقط با غذا جذب می‌شوند.
اگر فرزند شما دارویی مصرف می‌کند، حتماً از پزشک او در مورد هرگونه تداخل دارویی با ویتامین‌ها یا مواد معدنی خاص سوال کنید.
اگر فرزندتان قرص یا مکمل مایع مصرف نمی‌کند، مکمل های جویدنی را امتحان کنید.
برای شروع دادن مکمل به فرزندتان تا 4 سالگی صبر کنید مگر اینکه پزشک وی توصیه دیگری داشته باشد.
تغذیه سالم در یادگیری و رشد فرزند شما نقش مهمی دارد. بنابراین، به جای تکیه بر مکمل ها، غذاهای سالم را در اولویت قرار دهید.
بیشتر کودکان میتوانند ویتامینهای مورد نیاز خود را از یک رژیم غذایی متعادل که شامل میوه‌های تازه، سبزیجات، لبنیات و پروتئین‌ها است، دریافت کنند. برخی از کودکان مانند بچه هایی که بدغذاهستند و یا کودکانی که به علل مختلف رژیم غذایی خاصی دارند و یا به بیماری مبتلا هستند، ممکن است به مولتی ویتامینها نیاز داشته باشند. قبل از دادن هرگونه مکمل به فرزندتان، حتما با پزشک او مشورت کنید.

توصیه‌هایی درباره دادن مکمل ویتامین D به کودکان

با توجه به اهمیت ویتامین D برای همه و بویژه کودکان، توصیه می شود والدین نسبت به دریافت کافی ویتامین D فرزند خود، توجه بیشتری داشته باشند.

در ادامه میزان مورد نیاز و زمان مصرف مکمل ویتامین D برای کودکان آمده است:

نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند: از چند روز پس از تولد، روزانه ۴۰۰ واحد بین‌المللی (IU) مکمل ویتامین D به آنها بدهید.
نوزادان که از شیر خشک‌ تغذیه می کنند: تا زمانی که نوزاد بتواند روزانه ۳۲ اونس (900 میلی لیتر) شیر خشک بنوشد، ۴۰۰ واحد بین‌المللی ویتامین D به او بدهید. بسیاری از نوزادان معمولاً بعد از رسیدن به یک ماهگی میتوانند این مقدار شیر بنوشند.
نوزادانی که به صورت ترکیبی از شیر مادر و شیر خشک تغذیه می کنند: اگر فرزندتان روزانه کمتر از ۳۲ اونس (900 میلی لیتر) شیر خشک می‌نوشد، روزانه ۴۰۰ واحد بین‌المللی مکمل ویتامین D به او بدهید.
سنین ۱ تا ۹ سال: اگر فرزند شما روزانه ۳۲ اونس شیر خشک یا دو تا سه وعده شیر، ماست و پنیر غنی‌شده با ویتامین D دریافت می‌کند، نیازی به مکمل ندارد. در غیر اینصورت باید روزانه به فرزندتان ۴۰۰ واحد بین‌المللی ویتامین D بدهید.
سنین ۱۰ تا ۱۹ سال: نوجوانان روزانه به ۶۰۰ واحد بین‌المللی ویتامین D نیاز دارند. اگر فرزند شما این مقدار را از طریق رژیم غذایی خود دریافت نمی‌کند، بهتر است مکمل ویتامین D مصرف کند.

چگونه یک مولتی ویتامین خوب برای کودکان انتخاب کنیم

اگر فرزند شما به ویتامین‌های خاصی نیاز دارد، باید پزشک متخصص آنها را تجویز کند. اما اگر فقط می‌خواهید یک مولتی ویتامین برای تقویت تغذیه‌ای فرزندتان تهیه کنید، موارد زیر را در نظر داشته باشید:

کیفیت

به دنبال ویتامین‌هایی باشید که روی برچسب آنها عبارت “دارای گواهینامه NSF” درج شده باشد. این عبارت نشان میدهد که مکمل مورد نظر توسط شخص ثالث (آزمایشگاه و یا سازمانی که ذی نفع نیست) آزمایش و تأیید شده است.

مناسب سن

فقط ویتامین‌هایی را که مخصوص کودکان ساخته شده‌اند، خریداری کنید – سن باید روی برچسب محصول ذکر شده باشد. ویتامین‌های بزرگسالان دوزهایی دارند که برای کودکان مناسب نیستند.