پیریدوکسین (ویتامین B6) چیست؟

نقش پیریدوکسین در بدن چیست؟

 ویتامین B6 در عملکردهای زیادی در بدن از جمله در بیش از 100 واکنش آنزیمی، نقش دارد. یکی از اصلی ترین وظایف ویتامین بی6 ، کمک به سوخت و ساز بدن برای تأمین انرژی است.

علاوه براین بدن ما برای

• عملکرد سیستم ایمنی
• رشد مغز در دوران بارداری و نوزادی
• ایجاد انتقال دهنده های عصبی از جمله سروتونین و دوپامین
• ایجاد هموگلوبین، که بخشی از گلبول های قرمز خون است که اکسیژن را حمل می کند

به ویتامین B6 نیاز دارد.

فواید پیریدوکسین

عملکرد مغز

ویتامین بی6 به ایجاد انتقال دهنده های عصبی (که پیام رسان های شیمیایی مهم در مغز هستند) و تنظیم مصرف انرژی در مغز کمک می کند.

تحقیقات نشان می دهد که کمبود ویتامین B6 با زوال عقل شناختی و زوال عقل مرتبط است. براساس این گزارش ها سالمندانی که سطح ویتامین بی6 خون آنها بالاتر است، حافظه بهتری دارند. با این حال، شواهد کمی وجود دارد که نشان دهد مصرف مکمل های ویتامین بی6 باعث بهبود شناخت و خلق و خوی افراد مبتلا به زوال عقل می شود.

حالت تهوع در دوران بارداری

مطالعات نشان می دهد که مصرف پیریدوکسین در مقایسه با دارونماها، در بهبود علائم خفیف تهوع و استفراغ در دوران بارداری، اثربخش تر است. علاوه براین مصرف ترکیبی از پیریدوکسین و داکسیلامین در درمان علائم متوسط تهوع و استفراغ مؤثر است.

انجمن متخصصان زنان و زایمان ایالات متحده (ACOG)، مصرف مکمل های ویتامین B6 را بعنوان یک درمان بی خطر و بدون نسخه ایمن برای تهوع در دوران بارداری تأیید کرده است.

محافظت در برابر آلودگی هوا

مطالعه ای در سال 2017 نشان داد که ویتامین بی6، با کاهش اثر آلودگی بر اپی ژنوم، می تواند از فرد در برابر اثرات مضر آلودگی هوا محافظت کند. اپی ژنوم مجموعه ای از تغییرات شیمیایی در  DNAو پروتئین‌های مرتبط با DNA در سلول است که بیان ژن را تغییر می‌دهد و قابل به ارث بردن است.

محققان امیدوارند یافته های آنها منجر به اقدامات جدیدی برای جلوگیری از تغییرات اپی ژنتیکی ناشی از قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا، شود. براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO) بیش از 90 درصد جمعیت جهان در محیط هایی زندگی می کنند که کیفیت هوای استاندارد را ندارند.

دوز مورد نیاز روزانه پیریدوکسین

 عواملی وجود دارد که بر نیاز روزانه ما به ویتامین B6 تأثیر می گذارد، زیرا این ویتامین بر چندین جنبه از متابولیسم بدن تأثیر می گذارد.

میزان توصیه شده  ویتامین بی6 در جدول زیر نمایش داده شده است.

منابع غذایی پیریدوکسین

 اکثر خوراکی های طبیعی حاوی مقداری ویتامین بی6 هستند و به همین دلیل افرادی که رژیم غذایی متعادلی را رعایت می کنند در معرض کمبود ویتامین B6 نیستند. البته برخی مشکلات سلامتی و مصرف برخی از داروها می تواند باعث کمبود ویتامین بی6 بدن شوند.

منابع غذایی حاوی ویتامین B6 :

• 1 فنجان نخود : 1.1 میلی گرم
• 85 گرم جگر گاو : 0.9 میلی گرم
• 85 گرم ماهی تن : 0.9 میلی گرم
• 85 گرم سینه مرغ پخته : 0.5 میلی گرم
• 1 فنجان سیب زمینی : 0.4 میلی گرم
• 1 موز متوسط : 0.4 میلی گرم
• نصف فنجان توفو : 0.1 میلی گرم
• 28 گرم آجیل : 0.1 میلی گرم
• غذاهای غنی شده مانند غلات صبحانه
• ماهی سالمون
• بوقلمون
• سس مارینارا
• گوشت چرخ كرده
• کلوچه
• بلغور
• فلفل دلمه
• برنج
• کشمش
• پیاز
• اسفناج
• هندوانه

عوارض کمبود پیریدوکسین

معمولاً به ندرت کسی دچار کمبود ویتامین بی6 می شود اما کسانی که جذب روده ای ضعیفی دارند و یا برخی داروها مانند استروژن، کورتیکواستروئید و ضد تشنج مصرف میکنند، ممکن است دچار کمبود ویتامین B6 شوند.

مصرف طولانی مدت الکل، کم کاری تیروئید و دیابت نیز می تواند منجر به کمبود ویتامین بی6 شود. علائم و نشانه های کمبود ویتامین بی6 عبارتند از:

• • نوروپاتی محیطی (التهاب یا آسیب اعصاب محیطی) همراه با گزگز، بی حسی و درد در دست ها و پاها
  • کم خونی
  • تشنج
  • افسردگی
  • گیجی
  • ضعف سیستم ایمنی

در موارد نادر، کمبود ویتامین B6 ممکن است منجر به علائمی شبیه علائم سندروم پلاگر شود. سندروم پلاگر نوعی بیماری است که در اثر کمبود نیاسین (ویتامین B3 ) ایجاد می شود. این علائم عبارتند از :

• درماتیت سبورئیک (یک بیماری شایع پوستی)
• التهاب زبان ( گلوسیت)
• التهاب و ترک خوردن لب ها که به نام کیلوز شناخته می شود
• در نوزادان، تشنج ممکن است حتی پس از درمان با داروهای ضد تشنج نیز ادامه یابد.

برخی از علائم مانند نوروپاتی محیطی، می توانند مادام العمر باقی بمانند.

چه افرادی بیشتر در معرض کمبود پیریدوکسین هستند

• افرادی که الکل زیادی مصرف می کنند
• افراد چاق
• زنان در دوران بارداری و شیردهی
• مصرف برخی داروها مانند استروژن، کورتیکواستروئید و ضد تشنج ها
• افراد مبتلا به کم کای تیروئید
• افراد مبتلا به دیابت

عوارض مصرف بیش از حد پیریدوکسین

شواهد نشان می دهد که مصرف 1 تا 6 گرم ویتامین B6 خوراکی در روز به مدت 12 تا 40 ماه ممکن است باعث نوروپاتی حسی شدید و پیشرونده و در نهایت، از دست دادن کنترل حرکات بدن شود.