نکاتی که باید در مورد وضعیت ناخن ها و رابطه آنها با سلامت بدن بدانید
جالب است بدانید که وضعیت ناخن ها، جزئیات زیادی را در مورد سلامت عمومی بدن نشان میدهند. تغییر در رنگ و شکل ناخن ها تنها ناشی از عدم رسیدگی صحیح به آنها نیست بلکه این تغییرات می تواند نشان دهنده بیماری های جدی، عفونت ها و وضعیت تغذیه فرد باشد.
تغییرات وضعیت ناخن‌های خود را نادیده نگیرید، اما زود هم نتیجه‌گیری نکنید. تغییرات ناخن ها به ندرت اولین علامت بیماری هستند.
علائم دیگر تقریباً همیشه قبل از این اتفاق ظاهر میشوند. مثلا بیماری آمفیزم خیلی زودتر از آنکه باعث ناخن‌های چماقی شود، باعث مشکلات تنفسی میشود.
حتی ممکن است یک بیماری در برخی افراد باعث تغییرات ناخن ها شود اما در برخی دیگر نه. به عنوان مثال، همه افراد مبتلا به بیماری کبد دچار سفیدی ناخن نمی‌شوند و همه افرادی که ناخن‌های سفیدی دارند، بیماری کبدی ندارند.
۱. وضعیت ناخن ها: سفید و رنگ پریده
سفیدی و رنگ پریدگی ناخن ها معمولاً نشان دهنده پایین بودن تعداد گلبول های قرمز خون است. با این وجود مشکلات و بیماری های دیگری نیز ممکن است علت سفیدی و رنگ پریدگی غیر عادی ناخن ها باشد که عبارتند از:
- تروما
- بیماری کبد
- دیابت
- پرکاری تیروئید
- نارسایی قلبی
- مسمومیت با فلزات سنگین
- شیمی‌درمانی
- کمبود مواد مغذی در رژیم غذایی
وضعیت ناخن ها: سفید با یک نوار صورتی باریک در نوک ناخن
اگر بیشتر ناخن سفید به نظر می‌رسد به جز یک نوار باریک قرمز یا صورتی در نوک ناخن، به آن بیماری ناخن تری(Terry) می گویند. این بیماری می‌تواند ناشی از پیری باشد، اما می‌تواند نشانه‌ای از دیابت، بیماری کلیوی، مشکلات کبدی یا نارسایی احتقانی قلب نیز باشد.
۲. وضعیت ناخن ها: زرد
ناخن‌هایی که دچار سندروم ناخن زرد شده اند ممکن است فاقد کوتیکول باشند و در برخی نقاط از بستر ناخن جدا شوند.
- سندروم ناخن زرد ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری ریوی مانند آمفیزم(یک بیماری مزمن ریوی) یا برونشیت مزمن باشد.
- وجود مایع در ریه‌ها و دست‌ها نیز می‌تواند منجر به سندروم ناخن زرد شود.
- ناخن‌های زرد حتی می‌توانند نشانه‌ای از سینوزیت، مشکلات تیروئید، تجمع لنف و آرتریت روماتوئید باشد
- گاهی اوقات، ناخن‌های زرد در خانواده‌ها ارثی هستند که نشاندهنده ارتباط ژنتیکی است
- اگر زرد شدن ناخن ها همراه با تورم دست ها، بازوها، پاها و ساق پاها باشد، نشاندهنده تجمع مایع لنفی در بافت‌ها است که به آن «لنف اِدم» می گویند.
۳. وضعیت ناخن ها: قرمزی بستر ناخن
قرمزی غیر طبیعی بستر ناخن ممکن است نشان از مشکلات قلبی باشد.
۴. وضعیت ناخن ها: کمی آبی مایل به بنفش
اصطلاح پزشکی برای پوستی که رنگ آبی مایل به بنفش دارد، «سیانوز» است. ممکن است این تغییر رنگ در سایر نقاط بدن نیز دیده شود مثلا در لب ها و یا لاله گوش. دلیل این تغییر رنگ عدم وجود اکسیژن کافی در گلبول های قرمز خون است.
اینکه چرا گلبول های قرمز فاقد اکسیژن کافی هستند نیاز به بررسی دقیق تر قلب، ریه ها، سلول های خونی و رگ های خونی دارد.
۵. وضعیت ناخن ها: خطوط نازک قرمز یا قهوه‌ای روی سطح ناخن
به این خطوط نازک خونریزی های رگه ای می‌گویند که معمولاً در اثر وارد شدن ضربه به ناخن و یا عفونت های قارچی ایجاد می شوند. البته در برخی موارد ممکن است خونریزی های رگه ای نشان دهنده ابتلا به پسوریازیس، ملانوما یا حتی عفونت قلبی باشد.
۶. وضعیت ناخن ها: شیارهایی که در سراسر ناخن‌ها امتداد دارند
به این شیارهای سراسری روی سطح ناخن، خطوط بو (Beau’s lines) می‌گویند. این خطوط در سراسر سطح ناخن ها امتداد دارند و زمانی ظاهر میشوند که رشد ناخن به دلیل آسیب یا بیماری به طور موقت متوقف شود.
خطوط بو ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شوند از جمله:
- در اثر عوارض یک بیماری یا آسیب شدید
- عفونت ها
- دیابت کنترل نشده
- بیماری شریان محیطی (رگ‌های خونی تنگ شده و جریان خون به بازوها و پاها کم میشود)
- بیماری‌هایی که باعث تب بالا میشوند، مانند تب مخملک، سرخک، اوریون و ذات‌الریه
- بدلیل پدیده رینود (کاهش چشمگیر جریان خون در رگ ها )
- کمبود روی
- استرس
- مصرف برخی از داروها از جمله رتینوئیدها و داروهای شیمی‌درمانی
وضعیت ناخن ها: قاشقی
ناخن های قاشقی که کویلونیشیا نیز نامیده می شود، ناخن‌های نرمی هستند که لبه‌هایشان به سمت بالا برگشته است. ناخن های قاشقی ممکن است نشانه مشکلات و بیماری های زیر باشند:
- بیماری قلبی
- تروما (زخم)
- لوپوس (نوعی بیماری خودایمنی است)
- کم کاری تیروئید
- کم خونی ناشی از فقر آهن
- بیماری هموکروماتوز (یک مشکل کبدی که بدن فرد مبتلا آهن زیادی را از غذاها جذب میکند)
وضعیت ناخن ها: فرورفتگی ناخن
ایجاد فرورفتگی‌ها یا بریدگی‌های کوچک و گرد در ناخن‌ها در بین مبتلایان به اختلالات پوستی مانند پسوریازیس و اگزما شایع است. به طور کلی فرورفتگی ناخن ها می تواند نشانه وجود مشکلات و بیماری های زیر باشد:
- اختلالات پوستی مانند پسوریازیس و اگزما
- آلوپسی آره‌آتا (یک بیماری خودایمنی که باعث ریزش مو میشود)
- آرتریت التهابی
- بیماری تیروئید
وضعیت ناخن ها: چماقی
چماقی شدن ناخن زمانی اتفاق می‌افتد که نوک انگشتان پهن تر میشوند و ناخن‌ها دور نوک انگشتان انحنا پیدا می‌کنند. ناخن های چماقی مانند قسمت پایین یک قاشق وارونه به نظر میرسند. این مشکل معمولاً طی چندین سال ایجاد میشود.
چماقی شدن ناخن ها می تواند ناشی از مشکلات و بیماری های زیر باشد:
- سیروز کبدی
- مشکلات ریوی
- مشکلات قلبی
- مشکلات دستگاه گوارش
- بیماری التهابی روده
- کمبود اکسیژن در خون
- ایدز
وضعیت ناخن ها: خطوط تیره یا لکه‌هایی در زیر سطح ناخن
یک خط ضخیم سیاه یا قهوه‌ای که از پایین تا نوک ناخن امتداد دارد، ممکن است ملانوما باشد. گاهی اوقات بجای خط، به صورت یک لکه تیره رنگ ظاهر میشود.
ملانوما خطرناک ترین نوع سرطان پوست است که به شکل یک لکه جدید و یا تغییر در یک خال ظاهر می شود.
۱۱. وضعیت ناخن ها: جدا شدن ناخن از گوشت (بستر ناخن)
اونیکولیز یعنی شل شدن ناخن و جدا شدن آن از بستر خود. در این وضعیت قسمت جدا شده ناخن کدر شده و به رنگ سفید، زرد یا سبز در می‌آید.
عوامل زیادی می‌توانند باعث جدا شدن ناخن ها از بستر ناخن شوند که شایع ترین علت آن، بلندی ناخن ها است. دیگر علل این وضعیت عبارتند از:
- آسیب یا عفونت
- واکنش به سفت‌کننده‌های ناخن یا چسب‌ها
- قرار گرفتن بیش از حد در معرض مواد شیمیایی که در مانیکور کردن ناخن ها استفاده می شوند
- مصرف داروهایی مانند تتراسایکلین و ناپروکسن که باعث حساسیت به نور میشوند و می‌توانند باعث شوند ناخن‌ها به نور حساس شده و از گوشت جدا شوند
- پسوریازیس
- بیماری تیروئید
خلاصه
تغییرات وضعیت ناخن‌های خود را نادیده نگیرید، اما زود هم نتیجه‌گیری نکنید. ناخن‌هایی که صاف نیستند یا یک رنگ نیستند می‌توانند نشانه بسیاری از بیماری‌ها باشند – یا هیچ بیماری نباشند. برای اطمینان قبل از اینکه فرض کنید مشکل جدی است، به دنبال دلایل معمول باشید. کبودی، خونریزی زیر ناخن و عفونت‌های قارچی در بیشتر مواقع علت اصلی ترک خوردن، لایه لایه شدن یا تغییر رنگ و بافت ناخن‌ها هستند. اگر علتی برای این تغییر وضعیت مشاهده نکردید برای اطمینان خاطر حتما به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.
