بیماری ام اس چه علائم، علل و عوارضی دارد و چه افرادی در معرض آن هستند؟

انواع مختلف ام اس

1. سندروم ایزوله بالینی (CIS)

از نظر علم پزشکی، سندروم ایزوله بالینی (CIS)، ام اس نیست – اما ممکن است پیش درآمدی برای ابتلا به بیماری ام اس باشد. CIS یک اصطلاح علمی است که ظاهر شدن اولین علائم شبیه ام اس را توصیف می‌کند که ممکن است با گذر زمان به ام اس تبدیل شود و یا نشود.

اصطلاح CIS برای توصیف علائمی مانند نوریت اپتیک (درد در چشم و از دست دادن بینایی) یا اسپاسم (انقباضات کنترل نشده عضلات ناشی از آسیب عصبی) استفاده می‌شود و همیشه باعث درد نمی‌شود. اگر پزشک مشکوک باشد که علائم ممکن است ناشی از ام اس باشد، معمولاً MRI تجویز میکند و آزمایش‌های دیگری را برای رد سایر بیماری‌ها انجام می‌دهد. برای اینکه این دوره به عنوان CIS طبقه‌بندی شود، باید حداقل علائم ۲۴ ساعت طول بکشد و دمیلیناسیون را نشان دهد. (زمانی که التهاب باعث جدا شدن میلین از اعصاب در سیستم عصبی مرکزی میشود را دمیلیناسیون می گویند)

2. ام اس عودکننده-بهبودیابنده (RRMS)

تا به امروز، شایع‌ترین نوع بیماری ام اس، RRMS است که حدود ۸۵٪ از کل موارد ام اس را تشکیل می‌دهد. ابتلا به RRMS به معنای داشتن دوره‌هایی از تشدید و عود علائم و به دنبال آن دوره‌هایی از بهبودی جزئی یا کامل است.

تشدید علائم باید حداقل ۲۴ ساعت طول بکشد تا عود در نظر گرفته شود، اما می‌تواند هفته‌ها یا حتی ماه‌ها ادامه داشته باشد. این دوره برای هر بیمار و حتی هر عود متفاوت است. اینکه این چرخه چند وقت یکبار تکرار می‌شود نیز برای هر فرد متفاوت است، اما با درمان مناسب، بسیاری از بیماران ماه‌ها یا حتی سال‌ها بین دوره‌های تشدید بیماری شان فاصله میفتد.

3. ام اس پیشرونده ثانویه (SPMS)

تا دو یا سه دهه پیش، اکثر افراد مبتلا به RRMS به MS پیشرونده ثانویه (SPMS) مبتلا می‌شدند – به این معنی که دیگر هرگز دوره‌های بهبودی را تجربه نمی‌کردند و علائم همیشه وجود داشتند. این وضعیت در سال‌های اخیر برای بسیاری از مبتلایان به RRMS به لطف درمان‌های جدید و مؤثری که برای بیماری ام اس وجود دارد، به طرز چشمگیری تغییر کرده است. به درمان های جدید MS، درمان های تعدیل کننده بیماری (DMT) گفته می شود که برای اولین بار در سال ۱۹۹۳ میلادی معرفی شدند.

در صورت عدم درمان، حدود ۵۰٪ از افراد مبتلا به RRMS در عرض ۱۰ سال به SPMS مبتلا می‌شوند. امروزه، اگر نگوییم دهه‌ ها حداقل میتوان گفت سال‌ ها طول می‌کشد تا افراد مبتلا به RRMS به MS پیشرونده ثانویه مبتلا شوند. برخی از درمان های تعدیل کننده حتی می‌توانند پیشرفت بیماری ام اس پیشرونده ثانویه را کُند کنند و علائم را به طور مؤثرتری مدیریت کنند.

4. ام اس پیشرونده اولیه (PPMS)

تقریباً 85 % از افراد مبتلا به بیماری ام اس، بیماریشان با نوع ام اس عودکننده-بهبودیابنده (RRMS) شروع می شود. با این وجود حدود 10 % از افراد مبتلا از همان ابتدا دچار ام اس پیشرونده اولیه هستند (PPMS).

بیماری ام اس پیشرونده کمتر به درمان ها پاسخ میدهد و میزان بهبودی در آن وجود ندارد و یا بسیار کم است. علائم مبتلایان به PPMS، از همان آغاز بیماری، به تدریج بدتر می شود.

5. ام اس پیشرونده-عودکننده (PRMS)

آمارها نشان میدهد که 5 % افراد مبتلا به ام اس، از همان ابتدا دچار ام اس پیشرونده-عودکننده (PRMS) می شوند که نادرترین شکل این بیماری است. علائمی که به طور مداوم در حال وخیم تر شدن هستند و عودهای بسیار حاد از علائم PRMS هستند.