آشنایی با انواع آرتریت ( التهاب مفاصل ) و ورزش های مناسب آن

آرتریت چیست؟

 آرتریت یا همان التهاب مفصل، متورم شدن و حساس شدن مفاصل است که ممکن است در یک یا چند مفصل بروز کند. علائم اصلی آرتریت درد و سفتی مفاصل است که معمولاً با افزایش سن بدتر می شود. شایع ترین انواع التهاب مفاصل، آرتروز و آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) است.

انواع آرتریت

• استئوآرتریت (آرتروز)
• آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی)
• اسپوندیلیت آنکیلوزان (روماتیسم ستون فقرات)
• نقرس
• آرتریت روماتویید نوجوانان
• آرتریت پسوریاتیک
• آرتریت واکنشی
• آرتریت سپتیک
• آرتریت شست

استئوآرتریت (آرتروز) چیست؟

استئوآرتریت که در بین مردم بیشتر با نام آرتروز شناخته می شود یکی از شایع ترین انواع التهاب مفاصل است. آرتروز می تواند هر مفصلی را تحت تأثیر قرار دهد اما در مفصل دست، زانو، لگن و ستون فقرات شایع تر است. تجزیه شدن غضروف بین مفاصل باعث می شود استخوان ها، داخل مفصل به یکدیگر ساییده شوند که باعث درد، سفتی، تورم و مشکلات حرکتی مفصل می شود.

 غضروف بافت سخت و لغزنده ای است که انتهای استخوان ها را که مفصل ها قرار دارند، می پوشاند. غضروف مانع ساییده شدن استخوان ها به یکدیگر شده و باعث تسهیل حرکت استخوان ها می شود.

آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) چیست؟

 آرتریت روماتوئید یک اختلال التهابی مزمن است که بیشتر مفاصل را تحت تأثیر قرار میدهد. علاوه براین در برخی افراد این بیماری می تواند به پوست، چشم ها، ریه ها، قلب و عروق خونی نیز آسیب برساند.

 روماتیسم مفصلی زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مفاصل حمله می کند. آرتریت روماتوئید پوشش مفاصل را تحت تأثیر قرار می دهد و باعث تورم دردناکی در مفاصل می شود که در نهایت می تواند منجر به فرسایش استخوان و تغییر شکل مفصل شود.

اسپوندیلیت آنکیلوزان (روماتیسم ستون فقرات) چیست؟

 اسپوندیلیت آنکیلوزان که به عنوان روماتیسم ستون فقرات نیز شناخته می شود، یک بیماری التهابی است که به مرور زمان می تواند باعث جوش خوردن برخی از مهره های ستون فقرات به یکدیگر شود. این تغییرات باعث کم شدن انعطاف پذیری ستون فقرات می شود و می تواند منجر به خمیدگی ستون فقرات شود. اگر دنده ها تحت تأثیر قرار گیرند، ممکن است تنفس عمیق دشوار شود.

 روماتیسم ستون فقرات باعث علائم معمول آرتریت مانند درد و سفتی می شود، اما می تواند باعث علائم گوارشی، بثورات و کاهش وزن نیز شود.

نقرس چیست؟

 نقرس شکل شایع و پیچیده ای از آرتریت است که می تواند هر فردی را درگیر کند. این بیماری با حملات شدید و ناگهانی درد، تورم، قرمزی و حساسیت در یک یا چند مفصل بروز می کند. نقرس اغلب با ظاهر شدن این علائم در انگشت شست پا مشخص می‌شود. در اثر تجمع بیش از حد اسید اوریک در خون کریستال هایی بوجود می آید که می توانند باعث ایجاد نقرس شوند.

 حمله نقرس می تواند به طور ناگهانی رخ دهد. مفصل آسیب دیده داغ، متورم و آنقدر حساس است که حتی وزن ملحفه روی آن غیر قابل تحمل به نظر می رسد.

آرتریت روماتوئید نوجوانان چیست؟

 ایدیوپاتیک نوجوانان که به عنوان آرتریت روماتوئید نوجوانان نیز شناخته می شود، شایع ترین نوع آرتریت در کودکان زیر 16 سال است.این بیماری می تواند باعث درد، تورم و سفتی مداوم مفاصل شود. ممکن است برخی از کودکان تنها چند ماه این علائم را داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است چندین سال این علائم را داشته باشند.

 برخی از انواع آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان عوارض جدی مانند مشکلات رشدی، آسیب مفاصل و التهاب چشم ایجاد میکنند.

آرتریت پسوریاتیک چیست؟

 آرتریت پسوریاتیک نوعی التهاب مفاصل است که برخی افراد مبتلا به پسوریازیس را تحت تأثیر قرار می دهد. بیشتر افراد، سال ها قبل از تشخیص آرتریت پسوریازیس به پسوریازیس مبتلا می شوند، اما برای برخی، مشکلات مفصلی قبل از ظاهر شدن لکه های پوستی یا همزمان با آنها شروع می شود.

 درد مفاصل، سفتی و تورم از علائم و نشانه های اصلی آرتریت پسوریاتیک هستند. این بیماری ممکن است در هر قسمت از بدن، از جمله نوک انگشتان و ستون فقرات ایجاد شود و از نسبتاً خفیف تا شدید متغیر باشد. در پسوریازیس و آرتریت پسوریاتیک، شعله ور شدن بیماری می تواند با دوره های بهبودی متناوب، همراه باشد.

 پسوریازیس یا صدفک یک بیماری مزمن پوستی خود ایمنی است. این بیماری هنگامی رخ می‌دهد که دستگاه ایمنی بدن سیگنال‌های اشتباهی می‌فرستد. این سیگنال‌ها باعث افزایش سرعت چرخه رشد سلول ‌های پوست می‌شود. پسوریازیس واگیردار نیست.

آرتریت واکنشی چیست؟

 آرتریت واکنشی درد و تورم مفصل به دلیل عفونت قسمت دیگری از بدن است. عفونت در روده‌ها، اندام‌های تناسلی یا مجاری ادراری می توانند باعث بروز التهاب مفاصل واکنشی شوند.

 این عارضه که با نام سندروم رایتر نیز شناخته می شود، معمولاً زانوها، مچ پا و پاها را درگیر می کند و بیماری رایجی نیست. در اکثر افراد، علائم و نشانه‌ها ظاهر می شوند و در نهایت در عرض 12 ماه ناپدید می‌شوند.

آرتریت سپتیک چیست؟

 این عارضه یک عفونت دردناک در مفصل است که می تواند از طریق انتقال میکروب ها توسط جریان خون، از قسمت دیگری از بدن به مفصل ایجاد شود. علاوه براین آسیب دیدگی سخت مفصل، نیش حیوان یا ضربه نیز می تواند به صورت مستقیم میکروب را به مفصل منتقل کند و باعث این بیماری شود. عفونت می تواند به سرعت و به شدت به غضروف و استخوان داخل مفصل آسیب برساند، بنابراین درمان سریع بسیار مهم است.

 نوزادان و سالمندان و افرادی که مفاصل مصنوعی دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به آرتریت سپتیک هستند. این بیماری می تواند در مفاصل لگن، شانه ها، زانوها و سایر مفاصل ایجاد شود اما در مفصل زانو شایع تر است.

آرتریت انگشت شست چیست؟

 این عارضه زمانی رخ می دهد که غضروف انتهای استخوان هایی که مفصل را در پایه شست تشکیل می دهند، ساییده شوند.

 این عارضه باعث درد شدید، تورم و کاهش قدرت و دامنه حرکتی شست میشود و انجام کارهای ساده مانند چرخاندن دستگیره در و باز کردن شیشه ها را دشوار میکند. احتمال ایجاد التهاب مفصل شست با افزایش سن، بیشتر می شود و در برخی موارد ممکن است برای درمان، نیاز به عمل جراحی باشد.

علائم التهاب مفاصل

بسته به نوع التهاب، علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد
• سفتی
• تورم
• سرخی
• کاهش دامنه حرکتی

چه کسانی بیشتر در معرض آرتریت قرار دارند؟

عوامل خطر برای ابتلا به آرتریت عبارتند از:

سابقه خانوادگی. برخی از انواع التهاب مفاصل در خانواده ها دیده می شود. بنابراین اگر والدین یا خواهر و برادر فرد دچار این اختلال باشد، احتمال ابتلا به التهاب مفاصل در او بیشتر می شود.

سن. خطر ابتلا به بسیاری از انواع التهاب مفاصل از جمله آرتروز، روماتیسم مفصلی و نقرس، با افزایش سن بیشتر می شود.

جنسیت. زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به روماتیسم مفصلی هستند، در حالی که اکثر افرادی که به نقرس مبتلا می شوند، مردان هستند.

سابقه آسیب دیدگی مفصل. افرادی که در حین انجام فعالیتی دچار آسیب مفصلی شده اند، احتمال ابتلا به آرتروز در آنان بیشتر می شود.

چاقی. حمل وزن اضافی به مفاصل، به ویژه زانوها، باسن و ستون فقرات فشار زیادی وارد می کند. افراد چاق بیشتر در معرض خطر ابتلا به التهاب مفاصل هستند.

عوارض آرتریت مفاصل

• التهاب مفاصل شدید، به ویژه اگر دست ها یا بازوها را تحت تأثیر قرار دهد، می تواند انجام کارهای روزانه را دشوار کند.
• التهاب مفاصل تحمل کننده وزن مانند زانوها و لگن، می تواند راه رفتن و یا نشستن را دشوار کند.
• مفاصل ممکن است به تدریج تراز و شکل خود را از دست بدهند.

آیا افراد مبتلا به آرتریت می توانند ورزش کنند؟

 اگر درگیر التهاب مفاصل هستید، می‌دانید چه عوارضی می‌تواند داشته باشد. ضعف مفاصل زندگی روزمره را سخت میکند. سفتی مفاصل می تواند حرکت کردن را به یک کار طاقت فرسا تبدیل کند و درد آزار دهنده مانع استراحت شود.

 شکی وجود ندارد که آسیب به مفاصل می تواند انجام حرکات معمولی را سخت تر کند، چه برسد به ورزش. با این وجود، برخی از ورزش ها می توانند علائم التهاب مفاصل را بهبود ببخشند. مهم است که تمرینات مناسب را انتخاب کنید و به روشی که برای شما مناسب است ورزش کنید.

بهترین ورزش ها برای مبتلایان به آرتریت چیست؟

بهترین تمرینات، آنهایی هستند که فشار بیشتری را به نواحی آسیب‌دیده اضافه نمی‌کنند. ورزش‌های با شدت پایین معمولاً بهترین فعالیت های بدنی برای مبتلایان به التهاب مفاصل هستند مانند پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری و اسکی فضایی.

• پیاده روی

با پیاده روی کوتاه روی یک سطح صاف شروع کنید.

تا زمانی که استقامت و توانایی بدنیتان افزایش پیدا نکرده روی سطح شیبدار (شیب به سمت بالا و یا پایین) راه نروید. سرعت خود را کنترل کنید زیرا سرعت بیش از حد می تواند منجر به افزایش میزان آسیب دیدگی مفاصل شود.

به جای راه رفتن به روی تردمیل، در یک محیط باز و یا سرپوشیده پیاده روی کنید.

• شنا کردن

ورزش‌های آبی مانند راه رفتن در آب، ایروبیک در آب، شنا و حرکت دوچرخه می‌توانند روش مطمئن و مؤثری برای افراد مبتلا به آرتریت باشند:

• 1. شناور بودن در آب باعث کاهش فشار بر روی مفاصل می شود
  2. حرکت در آب به تقویت عضلات کمک میکند
  3. باعث سوزاندن کالری و کاهش وزن می شود
• دوچرخه سواری

استفاده از دوچرخه ثابت و دوچرخه معمولی هر دو گزینه های خوبی برای افراد مبتلا به التهاب مفاصل هستند.

از آنجایی که در هنگام دوچرخه سواری در حالت نشسته قرار دارید، تأثیر نیروی جاذبه که باعث فشار به مفاصل می شود، وجود ندارد.

به یاد داشته باشید که از مسیرهای صاف و زمان های کوتاه شروع کنید.

• اسکی فضایی (الپتیکال)

اسکی فضایی گزینه دیگری برای انجام تمرینات کم فشار برای مفاصل است. از آنجایی که پاها روی یک دستگاه به حالت بیضوی حرکت می کنند، مفاصل کمتر تحت فشار قرار می گیرند.

چرا افراد مبتلا به آرتریت به ورزش نیاز دارند؟

 ورزش باعث از بین رفتن التهاب مفاصل نمی شود اما می تواند کمک کند تا احساس بهتری داشته باشید و کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشید. اندورفین هایی که با یک تمرین خوب آزاد می شوند می توانند به کاهش درد کمک کنند. وزنی که در طول زمان از دست می دهید می تواند استرس مفاصل دردناک را کاهش دهد.

 سه هدف اصلی از ورزش کردن برای مبتلایان به التهاب مفاصل :

• تقویت ثبات و تعادل بدن
• حفظ و تقویت توان حرکتی
• حفظ و تقویت انعطاف پذیری و محدوده حرکتی مفاصل

نکاتی که قبل از شروع ورزش باید به آنها توجه کنید

 نگرانی در مورد صدمات و درد، دلایل رایجی است که افراد مبتلا به آرتریت نسبت به ورزش محتاط هستند. انجام بیش از حد ورزش یا ورزش هایی که برای شما مناسب نیستند می تواند آسیب های بیشتری را به همراه داشته باشد.

 همیشه قبل از شروع یک برنامه ورزشی با یک متخصص ارتوپدی و یا فیزیوتراپ در مورد علائم و محدودیت های خود صحبت کنید.

 اگر مبتلا به آرتریت در نواحی مختلفی هستید، وضعیت سلامتی خاصی دارید و یا دارو مصرف می کنید، ممکن است انواع ورزش هایی را که می توانید انجام دهید و شدت آنها محدودتر شود.

 ورزش کردن را با هفته ای 3 جلسه و جلسات 20 دقیقه ای شروع کنید.

 کمی درد یا خستگی عضلانی در حین تمرین طبیعی است. اما اگر درد مفاصل تان طولانی تر و یا شدیدتر شد، آن را نادیده نگیرید. این نشانه ای است که به استراحت نیاز دارید و لازم است در برنامه خود تجدید نظر کنید.