علل خستگی چیست؟ و چگونه آن را مدیریت کنیم؟
خستگی (Fatigue) اصطلاحی است که برای توصیف احساس کلی خستگی و کمبود انرژی استفاده می شود. این تنها احساس خواب آلودگی نیست، بلکه فرد هیچ انگیزه و انرژی ندارد. خستگی یکی از علائم رایج بسیاری از مشکلات مربوط به سلامتی است که شدت آن از خفیف تا شدید متغیر است. سبک زندگی مانند بی تحرکی و تغذیه ناسالم هم می تواند عامل ایجاد آن باشد.
اگر خستگی شما با استراحت و تغذیه مناسب برطرف نشد، یا گمان می کنید که ناشی از یک بیماری جسمی یا روانی است، لازم است که حتما به پزشک مراجعه کنید تا علت آن مشخص شود.
چه چیزی باعث خستگی می شود؟
دلایل بالقوه زیادی برای ایجاد آن وجود دارد که می توان آنها را به سه دسته کلی تقسیم کرد:
- سبک زندگی
- مسائل مربوط سلامت جسمانی
- مسائل مربوط به سلامت روان
سبک زندگی
اگر احساس خستگی می کنید، فعالیت ها و سایر انتخاب های مرتبط با سبک زندگی شما ممکن است علت اصلی باشد. به عنوان مثال، می تواند ناشی از:
- فعالیت بدنی
- عدم فعالیت بدنی
- کمبود خواب
- اضافه وزن یا چاقی
- دوره های استرس عاطفی
- بی حوصلگی
- غم و اندوه
- مصرف برخی داروها، مانند داروهای ضد افسردگی یا آرام بخش
- نشویدن الکل
- استفاده از مخدرها مانند کوکائین
- مصرف بیش از حد کافئین
- نداشتن یک رژیم غذایی مغذی
باشد.
مسائل مربوط به سلامت جسمانی
بسیاری از مشکلات جسمانی نیز می توانند باعث ایجاد خستگی شوند. مانند:
- کم خونی
- آرتروز
- فیبرومیالژیا (سندرم درد اسکلتی-عضلانی مزمن)
- سندرم خستگی مزمن
- عفونت هایی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا
- بیماری آدیسون ( یک بیماری خود ایمنی است که در آن اختلال در غده فوق کلیه نقش دارد)
- کم کاری تیروئید
- پرکاری تیروئید
- اختلالات خواب، مانند بی خوابی
- اختلالات خوردن، مانند بی اشتهایی
- اختلالات خود ایمنی
- نارسایی احتقانی قلب ( قلب قادر به پمپاژ مقدار کافی خون اکسیژن‌دار به اندام‌ها نیست)
- سرطان
- دیابت
- بیماری کلیوی
- بیماری کبد
- بیماری انسداد مزمن ریه (COPD)
- آمفیزم (نوعی بیماری مزمن ریوی است که باعث تنگی‌نفس می‌شود و در افراد مبتلا ،کیسه‌های هوای موجود در ریه‌ها آسیب می‌بیند)
مسائل مربوط به سلامت روان
شرایط سلامت روان نیز می تواند منجر به خستگی شود. به عنوان مثال، خستگی یکی از علائم شایع :
- اضطراب
- افسردگی
- اختلال عاطفی فصلی
است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر
- نمی توانید دلیلی برای خستگی خود پیدا کنید
- دمای بدن شما بالاتر از حد نرمال است
- کاهش وزن غیر قابل توضیحی را تجربه کرده اید
- نسبت به دمای سرد بسیار حساس شده اید
- بطور مداوم برای خوابیدن مشکل دارید.
- بیش از دو هفته است که احساس خستگی می کنید
حتما لازم است که به پزشک مراجعه کنید. در برخی موارد، خستگی ممکن است ناشی از یک بیماری جدی باشد.
اگر احساس خستگی می کنید و یکی از علائم زیر را دارید فوراً به بیمارستان مراجعه کنید:
- خونریزی از رکتوم (خونریزی مقعدی)
- استفراغ خون
- سردرد شدید
- درد در ناحیه قفسه سینه
- احساس غش
- ضربان قلب نامنظم
- تنگی نفس
- درد شدید در ناحیه شکم، پشت یا لگن
- افکار خودکشی یا آسیب رساندن به خود
- افکار آسیب رساندن به شخص دیگر
چه تغییراتی در سبک زندگی می تواند به کاهش خستگی کمک کند؟
مایعات کافی بنوشید تا هیدراته بمانید
عادات غذایی سالم داشته باشید
به طور منظم ورزش کنید
به اندازه کافی بخوابید
از عوامل استرس زا دوری کنید
از برنامه کاری یا اجتماعی که بیش از حد سخت است اجتناب کنید
در فعالیت های آرامش بخش مانند یوگا شرکت کنید
از مصرف الکل، تنباکو و سایر مخدرها خودداری کنید
