علت نفخ شکم چیست و چگونه می توان آن را درمان کرد؟

علل نفخ

1. تجمع گاز
2. سوء هاضمه
3. عفونت معده
4. رشد بیش از حد باکتری های روده کوچک (SIBO)
5. احتباس مایعات
6. عدم تحمل غذایی
7. اختلالات مزمن
8. گاستروپارزی
9. اختلالات و مسائل زنانه
10. یبوست
11. مصرف داروهای خاص
12. سایر علل مانند سنگ کیسه صفرا و یا آسیت

1. تجمع گاز در معده در اثر خوردن نوشیدنی های گازدار، حبوبات، بلعیدن هوا در هنگام غذاخوردن و جویدن آدامس
2. سوء هاضمه در اثر خوردن بیش از حد، مصرف الکل، داروهایی که باعث تحریک معده می شوند مانند ایبوپروفن و یا عفونت جزئی معده

آیا میدانید

سوء هاضمه مکرر همراه با نفخ که بدلیل غذا خوردن ایجاد نمی شود، ممکن است علامت وجود مشکل جدی تر باشد از جمله زخم معده یا سرطان معده.

3. عفونت معده که با نفخ، اسهال و استفراغ، حالت تهوع و درد معده همراه است

عفونت معده ممکن است به دلیل باکتری هایی مانند اشریشیا کلی یا هلیکوباکتر پیلوری یا یک عفونت ویروسی مانند نوروویروس یا روتاویروس ایجاد شود. برخی از عفونت های معده ممکن است پس از چند روز خود به خود از بین بروند. با این حال، برخی از عفونت ها بدون درمان برطرف نمی شوند. اگر علائم بیش از یک هفته ادامه داشت، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

4. رشد بیش از حد باکتری های روده کوچک (SIBO)

معده و روده محل نگهداری باکتری های مختلف هستند که به بدن در هضم غذا کمک می کنند. برهم زدن تعادل باکتری ها می تواند منجر به افزایش باکتری های مضر در روده کوچک شود. SIBO می تواند باعث نفخ، اسهال مکرر و مشکل در هضم غذا و جذب مواد مغذی شود. پوکی استخوان، بیماری متابولیک استخوان و کاهش وزن از عوارض رشد بیش از حد باکتری های روده کوچک است.

5. احتباس مایعات

غذاهای شور، تغییرات هورمونی و عدم تحمل غذایی می‌توانند باعث احتباس مایعات در بدن شوند. با این حال نفخ مزمن ناشی از احتباس مایعات می تواند علت جدی تری مانند نارسایی کبد یا کلیه یا دیابت داشته باشد. اگر نفخ ادامه دار شود باید حتما به پزشک مراجعه کنید.

6. عدم تحمل غذایی

برخی از افراد پس از خوردن برخی غذاها دچار نفخ می شوند از جمله افرادی که به عدم تحمل لاکتوز، عدم تحمل گلوتن یا بیماری سلیاک مبتلا هستند.

7. اختلالات مزمن

بیماری روده تحریک پذیر (IBS) و بیماری التهابی روده (IBD) اغلب باعث نفخ شکم می شوند. بیماری التهابی روده در اثر برخی بیماری ها مانند بیماری کرون و دستگاه گوارش ایجاد می شود اما علت بیماری روده تحریک پذیر هنوز ناشناخته است.

IBS و IBD می توانند باعث گاز، اسهال و استفراغ شوند. اگر فردی کاهش وزن غیرقابل توضیحی را تجربه کند، به احتمال زیاد به بیماری کرون مبتلا است.

8. گاستروپارزی

گاستروپارزی اختلالی است که بر تخلیه منظم معده اثر می گذارد. در این اختلال، اعصابی که حرکت معده را تنظیم می‌کنند، به درستی کار نمی کنند و غذا بسیار کندتر از حالت طبیعی از معده و روده عبور می کند. گاستروپارزی با علائمی مانند نفخ، یبوست، احساس سیری سریع هنگام غذا خوردن، از دست دادن اشتها، سوزش سردل، حالت تهوع، استفراغ، درد و ناراحتی همراه است.

آیا میدانید

بیماری هایی مانند دیابت یا کم کاری تیروئید و برخی جراحی های گوارشی، می توانند باعث گاستروپارزی شوند.

9. اختلالات و مسائل زنانه

پریود ماهانه، یائسگی، کیست تخمدان و آندومتریوز می‌توانند باعث نفخ، گرفتگی و درد معده شود. آندومتریوز وضعیتی است که در آن پوشش رحم در نواحی دیگری از شکم رشد میکند و ممکن است به معده یا روده بچسبد.

زنان مبتلا به سرطان تخمدان در مراحل اولیه ممکن است نفخ را به عنوان تنها علامت داشته باشند، اگرچه افزایش وزن، یبوست و درد نیز ممکن است رخ دهد.

10. یبوست

نفخ ناشی از تجمع محتویات غذا در روده که به آن یبوست می گویند. کم آبی بدن، رژیم غذایی کم فیبر، عدم تحمل غذایی، بارداری، برخی اختلالات روده و کمبود مواد مغذی از جمله منیزیم از اصلی ترین علل یبوست هستند.

11. مصرف داروهای خاص
12. سایر علل

به طور معمول، نفخ شکم ممکن است به دلایل دیگری ایجاد شود. بعنوان مثال افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا یا بیماری کیسه صفرا ممکن است درد شدید شکمی را تجربه کنند که شبیه نفخ است.

تجمع مایع در حفره شکم (آسیت) یکی دیگر از بیماری هایی است که منجر به درد و نفخ شکم می شود. شایع ترین علت تجمع این مایعات، بیماری های کبدی است.