التهاب لثه بارداری چه علل و درمانی دارد و آیا برای سلامت جنین خطرناک است؟

التهاب لثه چیست؟

«التهاب لثه» اصطلاحی است که برای توصیف مراحل اولیه بیماری لثه (پریودنتال)، استفاده می شود.

بیماری لثه (پریودنتال)، یک بیماری التهابی مزمن است که توسط یک عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود که می‌تواند لثه‌ها و ساختارهای نگهدارنده دندان‌ها (رباط پریودنتال واستخوان آلوئولار) را تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری در دو مرحله اصلی دارد که عبارتند از:

• التهاب لثه، شکل خفیف‌تر و برگشت‌پذیر
• پریودنتیت، مرحله پیشرفته‌تر و جدی‌تر

چه چیزی باعث التهاب لثه می‌شود؟

علت ملتهب شدن لثه ها معمولاً تجمع باکتری‌ها در دهان است. رشد و تجمع باکتری ها در دهان باعث ایجاد ماده ای سفید به نام پلاک می شود. تجمع پلاک در امتداد خط لثه باعث تورم، قرمزی، حساس شدن و حتی خونریزی لثه ها می شود. اگر پلاک ها به جِرم تبدیل شوند، باعث فاصله افتادن بین دندان ها و لثه ها و افزایش تجمع باکتریایی ها میشوند. در صورت عدم به موقع مشکلات شدیدتری از جمله عقب رفتن لثه ها، شل شدن و حتی جدا شدن دندان ها از لثه ها دور از انتظار نیست.

التهاب لثه بارداری چیست؟

در دوران بارداری، افزایش هورمون‌ها در بدن، مادر را مستعد ابتلا به التهاب لثه می‌کند. التهاب لثه بارداری معمولاً بین ماه‌های دوم تا هشتم بارداری بوجود می آید و ممکن است در سه ماهه سوم به اوج خود برسد.

آیا میدانید

زنان در دوران بارداری با افزایش خطر پوسیدگی دندان و لق شدن دندان‌ها مواجه هستند.

علائم التهاب لثه در دوران بارداری

علائم اصلی شامل تغییراتی در لثه ها است مانند:

• خونریزی هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن
• قرمزی
• براق شدن سطح لثه ها
• تورم
• حساسیت
• بوی بد دهان

علل

یکی از علل اصلی التهاب لثه ها در دوران بارداری افزایش سطح استروژن و پروژسترون است. این هورمون‌ها برای رشد جنین ضروری هستند اما موجب تغییرات زیادی در بدن مادر می شوند. یکی از این تغییرات، افزایش التهاب لثه ها است. 

علل افزایش احتمال التهاب لثه ها در دوران بارداری موارد زیر است:

• افزایش سطح هورمون ها : سطح این هورمون‌ها می‌تواند ۱۰ تا ۳۰ برابر بیشتر از حالت عادی باشد. این هورمون‌ها جریان خون به لثه ها را افزایش میدهند، که ممکن است لثه ها را نسبت به تجمع پلاک حساس‌تر کند.
• تهوع صبحگاهی: استفراغ مانند یک حمله اسیدی بزرگ است و اسیدها می‌توانند باعث از بین رفتن مینای دندان‌ها شده و آنها را مستعد پوسیدگی کنند.
• کاهش توانایی بدن مادر در پاسخ به باکتری‌های پلاک
• افزایش جریان خون به بافت لثه در دروان بارداری
• افزایش مصرف قند

عوارض و خطرات التهاب لثه در دوران بارداری

التهاب لثه می‌تواند عوارضی را برای مادر و حتی برای بارداری اش ایجاد کند. اگر التهاب لثه درمان نشود و بیماری پیشرفت کند و به پریودنتال تبدیل شود، احتمال عوارض زیر افزایش می یابد:

• آسیب دیدن دندان ها دائمی مادر
• زایمان زودرس
• وزن کم نوزاد هنگام تولد

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

گاهی اوقات زنان در دوران بارداری دچار چیزی می‌شوند که به آن “تومورهای بارداری” روی لثه‌ها می گویند. این توده‌ها خوش‌خیم هستند و معمولاً پس از زایمان از بین می‌روند. با این حال، این تومورهای خوش خیم ممکن است خونریزی کنند و در صورت ایجاد ناراحتی، قابل برداشته شدن هستند.

به طور کلی اگر متوجه هرگونه تغییری در دندان‌ها یا لثه‌های خود شدید حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.

تشخیص و درمان التهاب لثه بارداری

تشخیص

متخصص زنان و زایمان یا دندانپزشک در مورد علائم سؤال می‌کند و پس از معاینه لثه ها و دندان ها می تواند به طور قطعی، ابتلا یا عدم ابتلا به التهاب لثه بارداری را تشخیص دهد. با این وجود اگر علائم بیمار شدید باشد، ممکن است نیاز به عکس‌برداری از دندان ها با اشعه ایکس باشد. خوشبختانه براساس نظر متخصصان دندانپزشکی و زنان و زایمان عکس‌برداری با اشعه ایکس در دوران بارداری با استفاده از محافظ مناسب بی‌خطر است.

درمان‌ها

درمان اصلی برای کاهش التهاب لثه، جرم‌گیری دندان برای از بین بردن پلاک‌های تجمع یافته است. علاوه براین رعایت نکات زیر برای بهبود وضعیت بهداشت دهان و دندان می تواند به کاهش علائم کمک کند از جمله:

• • دو بار در روز مسواک زدن
  • روزانه یک بار نخ دندان کشیدن
  • غرغره کردن روزانه با آب نمک گرم (یک قاشق چایخوری نمک در یک فنجان آب گرم

اگر علائم شدید یا بدتر شود، پزشک موارد زیر را تجویز میکند:

• • مصرف آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی
  • استفاده از دهانشویه تجویزی
  • جراحی (در موارد بسیار پیشرفته)

پیشگیری

طبیعی است که  کنترل تغییرات هورمونی در دوران بارداری ممکن نیست اما کارهایی وجود دارد که انجام آنها قبل و در طول بارداری می تواند به سلامت دندان ها و لثه ها و پیشگیری از التهاب لثه بارداری کمک کند:

• دو بار در روز مسواک بزنید و از خمیردندان های حاوی فلوراید استفاده کنید. فلوراید به مبارزه با باکتری‌ها و ترمیم آسیب‌ها کمک میکند.
• از مسواک نرم استفاده ‌کنید تا لثه ها یتان کمتر تحریک شوند.
• روزی یک بار نخ دندان بکشید تا ذرات غذا و باکتری‌های گیر کرده بین دندان ها تمیز شود.
• اگر استفراغ کردید، پس از آن دهانتان را با آب یا دهانشویه بشویید تا اسید آن به دندان ها و لثه ها آسیب نرساند.
• بلافاصله پس از استفراغ کردن، مسواک نزنید. ممکن است سطح مینای دندان نرم شده باشد. حدود ۳۰ دقیقه صبر کنید.

سایر راهکارها:

• غذاهای متنوع و سالم از جمله میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و لبنیات مصرف کنید.
• مصرف غذاها و نوشیدنی‌های شیرین را محدود کنید.
• اگر احساس می کنید لثه هایتان ملتهب است، روزانه نمک دریا غرغره کنید. نمک دریا ممکن است التهاب ناشی از التهاب لثه را کاهش داده و به بهبود لثه ها کمک کند.
• سیگار و سایر محصولات دخانی از جمله قلیان نکشید.
• از خوردن مداوم تنقلات خودداری کنید بویژه هر چیزی که حاوی قند یا اسید باشد.
• به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید (هر سه ماه یک بار).