آیا کلسترول بالا باعث ایجاد التهاب در بدن می شود؟
رابطه کلسترول و التهاب یه رابطه دو طرفه است. از یک سو، تجمع کلسترول در عروق خونی باعث ایجاد التهاب می شود و از سوی دیگر، التهاب بر تجزیه لیپیدهایی مانند کلسترول تأثیر گذاشته و باعث بالا رفتن آن می شود. هر دوی این عوامل یعنی کلسترول بالا و التهاب نیز، خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش میدهند.
کلسترول چیست؟
کلسترول نوعی چربی است که کبد می سازد و همه ما به مقداری از آن نیاز داریم. بدن از این چربی برای ترمیم سلول ها، تولید هورمون ها و تولید ویتامین D استفاده میکند، اما میزان بیش از حد آن مشکلاتی ایجاد میکند.
بالا بودن سطح کلسترول، باعث ایجاد پلاک هایی از چربی روی دیواره رگ ها می شود که باعث باریک شدن عروق و سخت شدن جریان خون می شود. گرفتگی عروق و کاهش جریان خون، خطر حمله قلبی و سکته را افزایش میدهد.
التهاب چیست؟
التهاب بخشی از پاسخ سیستم ایمنی بدن به هر چیزی است که آن را برای بدن مضر میداند. اگرچه التهاب یک پاسخ ایمنی است و برای بدن مفید است اما اگر به صورت مزمن درآید، مضر میشود. التهاب مزمن برای سلامت عروق مضر است و می تواند باعث افزایش سطح کلسترول بدن شود.
برخی تحقیقات نشان می دهد که التهاب، بیش از کلسترول، خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش میدهد.
تأثیر کلسترول بر التهاب
کلسترول از چند طریق بر التهاب تأثیر می گذارد:
- کلسترول در تمام سلول های بدن وجود دارد. وقتی سطح کلسترول بالا باشد، چربی بیشتری وارد سلول ها می شود. هجوم چربی به سلول ها باعث افزایش پروتئین های التهابی آزاد شده توسط سیستم ایمنی شده و در نتیجه سطح التهاب در بدن بالا می رود.
- تحقیقات نشان میدهد که کلسترول خوب یا همان HDL، تجمع چربی در خون را کاهش داده و از سلامت قلب محافظت می کند. بنابراین کاهش سطح HDL، احتمال رسوب پلاک های چربی در شریان ها را افزایش می دهد و باعث افزایش سطح التهاب بدن و خطر ابتلا به بیماری های قلبی می شود.
تأثیر التهاب بر کلسترول
التهاب در بدن می تواند تغییرات زیادی در سطح چربی ایجاد کند:
- التهاب، مولکول‌های کلسترول بد (LDL) متراکم‌تری ایجاد میکند که راحت‌تر به رسوب پلاک تبدیل می‌شوند.
- التهاب نوع دیگری از چربی موجود در خون به نام تری گلیسیرید را افزایش می دهد. بالا رفتن سطح تری گلیسیرید یکی دیگر از عوامل خطر ابتلا به بیماری های قلبی است.
بیماری های خود ایمنی و کلسترول بالا
بیماری های خود ایمنی، در نتیجه پاسخ ایمنی غیر طبیعی در بدن، ایجاد می شوند. در بیماری های خودایمنی، پاسخ التهابی سیستم ایمنی خاموش نمی شود و شروع به آسیب رساندن به خود بدن می کند.
التهاب ناشی از برخی بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس سیستمیک است. این یعنی اینکه بر بسیاری از سیستم های بدن، از جمله متابولیسم و گردش خون (قلب و عروق خونی) تأثیر میگذارد. تغییر متابولیسم و گردش خون باعث ایجاد آسان تر پلاک ها بر روی دیواره شریان ها می شوند. به همین دلیل خطر ابتلا به بیماری قلبی در افراد مبتلا به بیماری های خود ایمنی بیشتر است.
آیا میدانید
تحقیقات انجام شده در سال 2019 نشان میدهند که پایین بود سطح HDL با خطر بالاتر ابتلا به بیماری های خود ایمنی مرتبط است.
چگونه می توان کلسترول و التهاب را کاهش داد
رژیم مدیترانه
کارشناسان اغلب رژیم غذایی مدیترانه ای را برای افرادی که در معرض بیماری های قلبی هستند و مبتلایان به بیماری های قلبی توصیه می کنند. رژیم مدیترانه ای شامل انواع غذاهای حاوی آنتی اکسیدان ها، چربی های سالم و فیبر است که باعث کاهش التهاب و کلسترول بد (LDL) می شوند.
رژیم غذایی مدیترانه ای شامل:
- انواع میوه ها و سبزیجات
- حبوبات
- غلات کامل
- چربی های سالم مانند روغن زیتون، آووکادو، ماهی ها، آجیل و دانه ها
- گوشت مرغ، تخم مرغ و لبنیات ( مقدار متوسط)
داروها
داروها بخش مهمی از پیشگیری و مدیریت بیماری های قلبی هستند، به خصوص برای کسانی که سابقه شخصی یا خانوادگی کلسترول بالا یا بیماری قلبی دارند.
سایر عوامل پیشگیری کننده
کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت و کسانی که در مرحله پیش دیابت قرار دارند
- کنترل فشار خون
- فعالیت بدنی کافی
- خواب کافی
- مدیریت استرس
سؤالات متداول
آیا کلسترول بخشی از پاسخ التهابی سیستم ایمنی بدن است؟
به طور مستقیم در پاسخ التهابی دخالت ندارد. اگرچه سیستم ایمنی پروتئین های التهابی مختلفی را تولید می کند، اما کلسترول نمی سازد. با این حال، کلسترول بالا می تواند سیستم ایمنی را تحریک و باعث افزایش التهاب شود.
آیا کلسترول بالا می تواند باعث درد و التهاب مفاصل شود؟
به نظر می رسد که کلسترول بالا با درد مفاصل ارتباطی ندارد. درد مفاصل اغلب به دلیل التهاب است؛ با این وجود ممکن است به دلیل نقشی که در افزایش التهاب دارد، باعث دردناکی مفاصل شود.
مطالعه‌ای در سال 2021 به بررسی درد زانو و کلسترول بالا در افراد مسن مبتلا به استئوآرتریت پرداخت. محققان دریافتند کسانی که چربی خون بالا داشتند درد زانو بیشتری داشتند. البته این بدان معنا نیست که چربی خون باعث درد مفاصل می شود.
آیا کلسترول بالا می تواند باعث تورم شود؟
چربی خون مستقیماً باعث تورم نمی شود اما به عنوان بخشی از پاسخ ایمنی التهابی ممکن است باعث شود که بدن خون و مایعات اضافی به ناحیه آسیب دیده ارسال کند. تجمع مایع اضافی در بافت های بدن باعث ایجاد تورم می شود.
علاوه بر این بالا بودن چربی خون می تواند در ایجاد سایر بیماری ها مانند لخته شدن خون- که می تواند باعث تورم شود-مؤثر باشد.
خلاصه
اگرچه التهاب و چربی خون هر دو از عوامل خطر بیماری های قلبی هستند اما برخی مطالعات نشان می دهند که التهاب نقش مهم تری در ابتلا به بیماری های قلبی دارد.
ممکن است کلسترول بالا منجر به رسوب چربی بنام پلاک در شریان ها شود. هنگامی که رگ ها ملتهب هستند، احتمال رسوب چربی در رگ های خونی بیشتر می شود.
برای مدیریت و پیشگیری از بیماری های قلبی تنها کنترل سطح چربی خون کافی نیست بلکه باید سایر عوامل خطر از جمله التهاب را نیز مدیریت کرد.
