عفونت لیستریا در دوران بارداری
لیستریا نوعی باکتری است که در خاک، آب و برخی حیوانات از جمله گاو و طیور یافت می شود. لیستریا زمانی که از طریق خوردن وارد بدن می شود باعث بیماری لیستریوز می شود. لیستریوز یکی از جدی ترین انواع مسمومیت های غذایی است.
علائم لیستریوز چیست؟
علائم بیماری ممکن است حتی تا 2 ماه پس از آلودگی با باکتری لیستریا ظاهر نشود. بسیاری از زنان بارداری که مبتلا می شوند هیچ گونه علامتی ندارند با این حال ممکن است عفونت به جنین منتقل شود. لیستریوز ممکن است علائم خفیفی شبیه آنفولانزا داشته باشد مانند تب، لرز، دردهای عضلانی، اسهال و ناراحتی معده. گاهی نیز فرد مبتلا علائم شدیدتری دارد مانند سفتی گردن، سردرد، گیجی و از دست دادن تعادل.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر لیستریا هستند؟
- زنان حامله
- بچه های متولد نشده (جنین ها)
- نوزادان
- افراد مسن
- افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند
لیستریوز چه تأثیری بر زنان باردار دارد؟
زنان باردار 10 برابر بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به لیستریوز هستند. اسهال و استفراغ می تواند باعث از دست دادن حجم زیادی از آب بدنشان شود. عفونت لیستریا می تواند باعث سقط جنین، مرده زایی و زایمان زودرس شود.
لیستریوز چه تأثیری بر جنین می گذارد؟
نوزادانی که با لیستریوز متولد می شوند ممکن است عفونت های حاد خونی یا مغزی داشته باشند. لیستریوز ممکن است اثرات منفی مادام العمری بر سلامت کودک داشته باشد. ابتلا مادر به عفونت لیستریا می تواند باعث ناتوانی ذهنی، فلج، تشنج، کوری، مشکلات مغزی، کلیوی، قلبی و حتی مرگ نوزاد شود.
البته خطر انتقال لیستریا به نوزاد تازه متولد شده از طریق شیردهی بسیار کم است.
اگر فکر می‌کنید غذای آلوده به لیستریا خورده‌اید یا اگر هر یک از علائم لیستریوز را دارید، فوراً با متخصص زنان و زایمان یا سایر پزشکان تماس بگیرید. به یاد داشته باشید که ممکن است 2 ماه طول بکشد تا علائم ظاهر شوند. معمولاً میانگین زمان از ابتلا به عفونت تا بروز علائم حدود 3 هفته (از 3 تا 70 روز) است.
لیستریوز چگونه درمان می شود؟
برای تشخیص ابتلا معمولا از آزمایش خون استفاده می شود. ممکن است برای درمان عفونت و جلوگیری از انتقال عفونت به جنین نیاز به مصرف آنتی بیوتیک باشد.
چگونه از ابتلا به لیستریوز پیشگیری کنید؟
لیستریا در محیط رایج است و می تواند برخی از غذاها را آلوده کند. بهترین راه برای جلوگیری از عفونت لیستریا، نخوردن غذاهای پرخطر و استفاده از غذاهای تازه پخته شده است.
برای پیشگیری از لیستریوز، از خوردن غذاهای زیر در دوران بارداری خودداری کنید:
- شیر غیر پاستوریزه و غذاهای تهیه شده با شیر غیر پاستوریزه، از جمله پنیر، ماست، خامه و کره
- هات داگ
- غذاهای گوشتی نیم پز یا خام
- غذاهای دریایی خام و نیم پز (صدف خام، ساشیمی و سوشی، میگو)
- آب میوه های پاستوریزه نشده
- محصولات خام شسته نشده مانند میوه ها و سبزیجات
نکات ایمنی
- برای جلوگیری از انتقال احتمالی لیستریا، دست های خود را به مدت 20 ثانیه قبل و بعد از دست زدن به غذای خام و بعد از استفاده از حمام، تعویض پوشک یا دست زدن به حیوانات بشویید.
- تمام محصولات خام را قبل از خوردن، پوست کندن، برش دادن یا پختن به طور کامل با آب بشویید.
- گوشت یا مرغ خام را قبل از پختن آبکشی نکنید. اینکار می تواند باکتری ها ازجمله باکتری لیستریا را به سایر سطوح آشپزخانه منتقل کند.
- آشپزخانه تان را تمیز نگه دارید. ظروف، میز و تخته های برش خود را پس از استفاده با صابون و آب داغ بشویید.
- گوشت خام، مرغ، تخم مرغ، غذاهای دریایی را از سایر مواد غذایی دور نگه دارید.
- از یک تخته برش جداگانه برای گوشت خام، مرغ و غذاهای دریایی استفاده کنید.
- غذای پخته شده را در بشقاب که غذای خام نیز در آن قرار دارد قرار ندهید، مگر اینکه بشقاب شسته شده باشد.
- غذای پخته شده را در سسی که برای مرینیت کردن غذای خام استفاده می شود، قرار ندهید.
- از دماسنج برای بررسی اینکه گوشت، مرغ، غذاهای دریایی و تخم مرغ به اندازه کافی پخته شده اند، استفاده کنید.
- غذا را هم بزنید و در مایکروویو بچرخانید تا غذا به طور یکنواخت بپزد.
- یخچال را در دمای کمتر از 4 درجه سانتیگراد و فریزر را در دمای کمتر از 18- تنظیم کنید.
- غذاهای منجمد را در یخچال، مایکروویو یا آب سرد یخ زدایی کنید. آنها را بلافاصله پس از یخ زدایی در مایکروویو یا آب سرد بپزید.
- غذای فاسد شدنی را بیش از 2 ساعت در دمای اتاق نگذارید.
- فقط تخم مرغ هایی که در یخچال نگهداری می شوند را بخرید. تخم مرغ ها را در ظرف دربسته در یخچال نگهداری کنید و در عرض 3 تا 5 هفته استفاده کنید.
- گوشت خام را جدا از غذاهای پخته و آماده در یخچال نگهداری کنید تا احتمال انتقال باکتری لیستریا وجود نداشته باشد.