خودآزاری دیجیتال چیست؟
خودآزاری دیجیتال به معنای انتشار نظرات آزاردهنده و تهدیدهای غیرخودکشی شخص در مورد خودش در فضای مجازی است. این رفتار در واقع نوعی زورگویی سایبری است با این تفاوت که فرد به جای هدف قرار دادن دیگران به صورت آنلاین، خود را هدف قرار می دهد. این کار می تواند اثرات منفی بر سلامت جسم و روان داشته باشد. تحقیقات نشان می دهد که موارد جدی خودآزاری دیجیتال می تواند علامت هشدار دهنده در مورد قصد یا تمایل به انجام خودکشی باشد.
خودآزاری دیجیتال چگونه اتفاق می افتد؟
خودآزاری دیجیتال در هر پلتفرمی می تواند انجام شود، مثلاً در رسانه های اجتماعی یا انجمن های اینترنتی که به کاربران اجازه گفتگو و اشتراک گذاری تصاویر، نوشته ها و ویدئوها را می دهند. شخص معمولاً محتوا را به صورت ناشناس یا با نام جعلی در یک فضای عمومی پست می کند تا دیگران بتوانند آن را ببینند.
به عنوان مثال، فرد ابتدا یک حساب جعلی در رسانه اجتماعی مانند اینستاگرام یا اسنپ چت ایجاد می کند. سپس نظرات یا پست‌هایی آزاردهنده را نسبت به خود به اشتراک می گذارد. ممکن است در حد گفتن عبارات تحقیرآمیز مانند “من زشتم” یا “من بی فایده هستم” باشد یا فراتر رفته و مطالب شرم آوری در مورد خود به اشتراک بگذارد. سایر کاربران از طریق نظرات، پاسخ ها، سؤالات یا سایر گزینه های موجود در آن پلتفرم با محتوای به اشتراک گذاشته شده، تعامل دارند که می تواند بر این رفتار اثر گذاشته و موجب بدتر شدن آن شود.
خودآزاری دیجیتال بر عزت نفس و خود ارزشی تأثیر منفی می گذارد و می تواند حتی زمینه را برای مشکلات دیگری مانند افسردگی و اضطراب فراهم کند. اگرچه در برخی موارد افسردگی یا اضطراب پیش زمینه و عامل ایجاد خودآزاری دیجیتال است.
چه کسانی در معرض خطر خودآزاری دیجیتال هستند؟
تحقیقات زیادی در مورد این موضوع انجام نشده است، اما تحقیقات فعلی نشان می دهد که نوجوانان بیشتر در معرض آسیب به خود هستند.
مطالعه ای در سال 2016 که بر روی 5500 نوجوان 12 تا 17 ساله انجام شد، نشان داد که حدود 6 درصد از نوجوانان مطالب آزاردهنده‌ای را در مورد خود به صورت آنلاین منتشر می کنند و پسرها بیشتر از دخترها این کار را انجام می دهند. مطالعه دیگری در سال 2017 که به بررسی خودآزاری دیجیتال در میان نوجوانان 13 تا 17 ساله پرداخت، نشان داد که افراد غیر دگرجنس‌گرا سه برابر بیشتر از همسالان خود به خودآزاری دیجیتالی می پردازند. این مطالعه همچنین نشان داد، احتمال اینکه نوجوانان دارای معلولیت اقدام به خودآزاری دیجیتالی کنند، بیشتر است.
از دیگر گروه های در معرض خطر خودآزاری دیجیتال، نوجوانانی هستند که قبلاً علائم افسردگی داشته اند، از نظر جسمی به خود آسیب رسانده اند، یا کسانی که مشکلات سلامت روانی دارند.
دلایل خودآزاری دیجیتال
انگیزه های خودآزاری دیجیتال متفاوت است. بر اساس تحقیقات، برخی از دلایلی که نوجوانان این نوع محتوا را منتشر می کنند عبارتند از:
به عنوان یک شوخی یا نظری جالب
از سر کسالت و بیکاری
برای نشان دادن اینکه آنها از نظر روحی یا جسمی سرسخت هستند و می توانند از پس شرایط دشوار برآیند
برای دوست یابی آنلاین
برای دریافت همدردی
برای جلب توجه همسالان یا غریبه ها
برای درخواست کمک یا مشاوره
صحبت کردن با کسی در مورد احساساتشان
برای اینکه ببینند آیا کسی به آنها کمک می کند یا خیر
برای اینکه ببینند آیا کسی در این مورد کاری انجام می دهد یا خیر
مطالعات نشان می دهد که پسرها بیشتر با هدف شوخی، اقدام به خودآزاری دیجیتال می کنند در حالی که دختران بیشتر با هدف جلب همدردی، اطمینان خاطر یا یافتن دوستان جدید این کار را انجام می‌دهند.
خودآزاری دیجیتال چگونه می تواند بر سلامتی تأثیر بگذارد؟
خودآزاری دیجیتال می تواند بر سلامت جسمی و روحی مانند عزت نفس، خود ارزشی و اعتماد به نفس تأثیر منفی بگذارد و نشانه مشکلات سلامت روان باشد.
کارشناسان دریافته اند که خودآزاری دیجیتال اغلب علامت هشداردهنده در خصوص وجود مشکلاتی از قبیل افسردگی، اختلالات اضطرابی، نتایج تحصیلی ضعیف، دورنمای شغلی ضعیف، مسائل مربوط به سوء مصرف مواد و اختلالات اشتها است.
نتایج مطالعه ای که به بررسی رفتارهای نوجوانان پرداخته نشان می دهد، کسانی که به صورت آنلاین پست های خودآزاری می گذارند، ۵ تا ۷ برابر بیشتر به خودکشی فکر می کنند و ۹ تا ۱۵ برابر بیشتر احتمال دارد اقدام به خودکشی کنند.
چگونه می توان جلوی خودآزاری دیجیتال را گرفت یا از آن پیشگیری کرد؟
اگر فکر می‌کنید فرزندتان یا شخصی که می‌شناسید محتوای آزاردهنده در مورد خود به صورت آنلاین منتشر می‌کند، کارهایی وجود دارد که می‌توانید برای جلوگیری از آن و یافتن کمک مناسب انجام دهید. می توانید:
- حساب جعلی یا ناشناسی را که برای آسیب رساندن به خود استفاده می کند مسدود کنید.
- فعالیت اینترنتی فرزندتان را ردیابی یا نظارت کنید، به‌خصوص اگرزیر 13 سال سن دارد. نرم افزارها و اپلیکیشن های نظارتی متعددی وجود دارد که می توانید از طریق آنها مدت زمانی که فرزندتان می تواند از اینترنت یا یک دستگاه خاص استفاده کند را محدود کنید.
- از رسانه اجتماعی یا وب سایتی که محتوا در آن منتشر شده درخواست کنید تا آن را حذف کند.
- از مشاوره یا متخصص کمک بگیرید.
- فضای امن و راحتی برای تعامل با فرزندتان فراهم کنید و در مورد این موضوع با او صحبت کنید.