سندروم خستگی مزمن و راه های مقابله با آن چیست؟

چه چیزی باعث سندروم خستگی مزمن می شود؟

علت CFS هنوز ناشناخته است. محققان حدس می زنند که برخی عوامل ممکن است در ایجاد آن مؤثر باشند که عبارتند از:

• ضعف سیستم ایمنی
• فشار
• عدم تعادل هورمونی
• ژنتیک (ممکن است برخی افراد از نظر ژنتیکی بیشتر از سایرین مستعد ابتلا به CFS باشند)

اگرچه CFS گاهی پس از یک عفونت ویروسی ایجاد می شود اما هنوز نوع عفونتی که باعث آن می شود، پیدا نشده است. برخی از عفونت های ویروسی که در رابطه با CFS مورد مطالعه قرار گرفته اند و احتمال می رود عامل این سندروم باشند عبارتند از:

• ویروس اپشتین بار (EBV)
• ویروس هرپس انسانی 6
• ویروس رودخانه راس (RRV)
• ویروس سرخجه
• رابطه میان عفونت های ناشی از باکتری ها، از جمله کوکسیلا بورنتی و مایکوپلاسما پنومونیه با CFS نیز مورد مطالعه قرار گرفته است.

حدود 1 نفر از هر 10 نفر مبتلا به ویروس اپشتین بار ، ویروس راس ریور، یا عفونت کوکسیلا بورنتی علائمی دارند که جز معیارهای تشخیص سندروم خستگی مزمن هستند.

عوامل خطر ابتلا به سندروم خستگی مزمن

CFS بیشتر در بین افراد 50 تا 69 ساله دیده می شود. جنسیت نیز نقش مهمی دارد، زیرا زنان دو تا چهار برابر بیشتر از مردان احتمال ابتلا به CFS را دارند. اگرچه افراد با هر سن، جنس و نژادی می‌توانند به آن مبتلا شوند.

عوامل دیگری که ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهند عبارتند از:

• استعداد ژنتیکی
• آلرژی
• فشار
• فاکتورهای محیطی

علائم سندروم خستگی مزمن چیست؟

علائم CFS بسته به فرد و شدت بیماری متفاوت است.

• شایع ترین علامت آن خستگی است. خستگی به حدی شدید است که در فعالیت های روزانه فرد اختلال ایجاد میکند. این نوع خستگی به همراه کاهش توانایی برای انجام فعالیت های روزانه حداقل باید به مدت 6 ماه ادامه داشته باشد و با استراحت نیز برطرف نشده باشد.
• خستگی شدید پس از فعالیت‌های جسمی یا ذهنی که به آن بی‌حالی پس از تمرین (PEM) نیز گفته می‌شود و معمولا بیش از 24 ساعت پس از فعالیت ادامه می یابد.
• خواب بدون شادابی (عدم احساس شادابی حتی پس از یک شب خواب کامل)
• بی خوابی مزمن
• اختلالات خواب
• از دست دادن حافظه
• عدم تحمل ارتواستاتیک (وضعیتی که تغییر از حالت خوابیده یا نشسته به حالت ایستاده باعث سبکی سر، سرگیجه یا غش می شود)

علائم فیزیکی CFS شامل موارد زیر باشد:

• درد عضلانی
• سردردهای مکرر
• درد چند مفصلی بدون قرمزی یا تورم
• گلودرد مکرر
• غدد لنفاوی حساس و متورم در گردن و زیر بغل

برخی افراد را به صورت دوره های چرخه‌ای تحت دچار CFS می شوند، در دوره هایی احساس بدتر شدن و سپس بهتر شدن دارند. حتی گاهی اوقات علائم ممکن است به طور کامل ناپدید شوند و گمان شود کاملا بهبود یافته اند، با این حال، هنوز ممکن است علائم مجدداً عود کنند.

سندروم خستگی مزمن چگونه تشخیص داده می شود؟

هیچ آزمایش پزشکی برای غربالگری CFS وجود ندارد. علائم آن مشابه بسیاری از بیماری های دیگر است. بسیاری از افراد مبتلا به CFS “بیمار به نظر نمی رسند”، بنابراین پزشکان ممکن است تشخیص ندهند که آنها واقعاً مشکل سلامتی دارند. CFS یک بیماری بسیار چالش برانگیز برای تشخیص است. سازمان پیشگیری و کنترل بیماری‌های ایالات متحده، سه علامت اولیه برای تشخیص این سندروم را به شرح زیر تعیین کرده است:

۱- خستگی همراه با کاهش شدید توانایی در انجام فعالیت‌هایی که فرد قبلاً به راحتی انجام می داده است به مدت شش ماه یا بیشتر.

۲- بدتر شدن علائم پس از فعالیت ذهنی یا جسمی. بیماران اغلب این حالت را به عنوان یک «سقوط» یا «فروپاشی» توصیف می‌کنند که می‌تواند باعث شود بعد از یک فعالیت ساده مانند رفتن به فروشگاه یا دوش گرفتن، برای روزها در بستر بمانند.

۳- مشکلات خواب

رد کردن سایر علل بالقوه خستگی فرد بخش مهمی از فرآیند تشخیص است. برخی از بیماری ها علائمی شبیه سندروم خستگی مزمن دارند. این بیماری ها عبارتند از:

• مونونوکلئوز (نوعی بیماری عفونی مربوط به دهان است)
• بیماری لایم (بیماری باکتریایی است که از طریق گزش کنه به انسان منتقل می‌شود )
• اسکلروز چندگانه (MS)
• لوپوس (یک بیماری خودایمنی است)
• کم کاری تیروئید
• فیبرومیالژیا (یک سندرم درد اسکلتی-عضلانی مزمن است)
• اختلال افسردگی شدید
• چاقی شدید
• اختلالات خواب

عوارض جانبی برخی داروها، مانند آنتی هیستامین ها و الکل هم می تواند شبیه علائم CFS باشد.

CFS چگونه درمان می شود؟

در حال حاضر هیچ درمان خاصی برای CFS وجود ندارد. هر فردی علائم متفاوتی دارد و بنابراین ممکن است برای مدیریت اختلال و تسکین علائم وی به روش متفاوت درمانی نیاز باشد. دانیل کلاو، مدیر مرکز تحقیقات درد مزمن و خستگی در دانشگاه میشیگان، می‌گوید هنوز هیچ دارویی برای این بیماری تایید نشده و هیچ دستور‌العمل درمانی برای آن وجود ندارد. با این حال گزینه هایی برای مدیریت یا درمان برخی علائم این بیماری وجود دارد.

درمان های خانگی و تغییر سبک زندگی

ایجاد برخی تغییرات در شیوه زندگی ممکن است به کاهش علائم فردکمک کند.

رعایت یک رژیم غذایی سالم و ضدالتهابی (مصرف کمتر غذاهای فرآوری‌شده و بسته‌بندی‌شده)

محدود کردن یا حذف مصرف کافئین می تواند به خواب بهتر و کاهش بی خوابی فردکمک کند. باید مصرف نیکوتین و الکل را محدود شود یا اصلاً مصرف نشود.

به هیچ عنوان در طول روز چرت نزند تا شبها راحت تر بخوابد.

برنامه منظم برای خوابیدن (هر شب در ساعت مشخصی به رختخواب برود و هر روز در ساعت مشخصی از خواب بیدار شود)

داروها

به طور معمول، هیچ دارویی نمی تواند تمام علائم را درمان کند. همچنین، علائم فرد ممکن است در طول زمان تغییر کند، بنابراین داروهای مورد نیاز نیز ممکن است تغییر کنند.

در بسیاری از موارد، سندروم خستگی مزمن می تواند محرک یا نشانه ای از افسردگی باشد و به درمان ضد افسردگی با دوز کم یا مراجعه به روانشناس نیاز باشد.

داروهای کاهش دهنده درد (مسکن ها) هم می توانند برای کاهش درد و درد مفاصل ناشی از CFS مؤثر باشند.

طب جایگزین

طب سوزنی، تای چی، یوگا و ماساژ هم می توانند در تسکین درد مرتبط با CFS مؤثر باشند.